Sáng kiến kinh nghiệm Tích hợp hoạt động du lịch tại một số khu du tích, lễ hội và làng nghề ở huyện Thọ Xuân, tỉnh T

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ TRƯỜNG THPT THỌ XUÂN 5 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM TÊN ĐỀ TÀI TÍCH HỢP HOẠT ĐỘNG DU LỊCH TẠI MỘT SỐ KHU DI TÍCH, LỄ HỘI V

À LÀNG NGHỀ Ở HUYỆN THỌ XUÂN, TỈNH THANH HÓA KHI DẠY BÀI 31: VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN THƯƠNG MẠI, DU LỊCH – ĐỊA LÝ 12 BAN CƠ BẢN, NHẰM GIÁO DỤC TÌNH YÊU QUÊ H�

�ƠNG ĐẤT NƯỚC VÀ NIỀM TỰ HÀO DÂN TỘC CHO HỌC SINH Người thực hiện: Đỗ Thị Dung Chức vụ: Giáo viên SKKN thuộc lĩnh vực (môn): Địa lý THANH HOÁ NĂM 2019 a SangKienKinhNghiem.net MỤC LỤC Nội dung 1. Mở đầu 1.1. Lý do chọn đề tài 1.2. Mục đích nghiên cứu 1.3. Đối tượng nghiên cứu 1.4. Phương pháp nghiên cứu 2. Nội dung của sáng kiến kinh nghiệm 2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm. 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm 2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề 2.3.1. Một số kinh nghiệm tích hợp Địa lý địa phương 2.3.2. Các biện pháp thực hiện 2.3.2.1. Chọn nội dung tích hợp Địa lý địa phương 2.3.2.2. Xác định kiến thức Địa lý địa phương đưa vào bài học 2.3.2.3. Chọn phương pháp dạy học dạy học phù hợp: Phương pháp dạy học theo dự án 2.3.3. Kế hoạch bài dạy tích hợp. 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm. 2.4.1. Đối với học sinh. 2.4.2. Đối với giáo viên. 3. Kết luận và kiến nghị 3.1. Kết luận. 3.2. Kiến nghị. Trang 1 1 2 2 2 2 2 3 4 4 5 5 5 5 12 18 18 19 19 19 20 b SangKienKinhNghiem.net tanninh0112@gmail.com tanninh0112@gmail.com tanninh0112@gmail.com tanninh0112@gmail.com 1. MỞ ĐẦU 1.1. Lí do chọn đề tài Theo Điều 23 của Luật Giáo dục quy định mục tiêu của giáo dục phổ thông là: "giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản nhằm hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân, chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc sống lao động, tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc". Để thực hiện các mục tiêu giáo dục trên, Luật Giáo dục năm 2005 đã quy định nguyên lý giáo dục là: "Hoạt động giáo dục phải được thực hiện theo nguyên lý học đi đôi với hành, giáo dục kết hợp với lao động sản xuất, lý luận gắn liền với thực tiễn, giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và giáo dục xã hội". Địa lý là môn học được đưa vào giảng dạy ở các trường phổ thông nhằm mục đích trang bị cho học sinh những kiến thức cơ bản về Trái Đất, các thành phần cấu tạo của Trái Đất, các hiện tượng, sự vật địa lí và tác động qua lại giữa chúng; một số quy luật phát triển của môi trường tự nhiên trên Trái Đất ; dân cư và các hoạt động của con người trên Trái Đất ; mối quan hệ giữa dân cư, hoạt động sản xuất và môi trường; sự cần thiết phải khai thác hợp lí tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường nhằm phát triển bền vững. Đặc điểm tự nhiên, dân cư, kinh tế - xã hội của một số khu vực khác nhau và của một số quốc gia trên thế giới, một số đặc điểm của thế giới đương đại. Đặc điểm tự nhiên, dân cư và tình hình phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam ; những vấn đề đặt ra đối với cả nước nói chung và các vùng, các địa phương nơi học sinh đang sinh sống nói riêng. Đồng thời rèn luyện cho học sinh các kĩ năng học tập và nghiên cứu địa lý; thu thập, xử lí, tổng hợp và báo các thông tin địa lý; vận dụng những kiến thức địa lý vào cuộc sống để biết cách ứng xử với môi trường tự nhiên và xã hội xung quanh. Góp phần hình thành ở học sinh tình yêu quê hương đất nước và niềm tự hào dân tộc. Để làm được điều đó, việc sử dụng các phương pháp, kĩ thuật dạy học phải linh hoạt, phù hợp với từng bài, từng phần, phù hợp với đối tượng học sinh, để giúp các em nắm vững kiến thức, biết vận dụng kiến thức vào thực tiễn đời sống. Từ đó tạo cho các em có sự say mê hứng thú trong học tập môn Địa lý. Thực tiễn dạy học trong những năm qua tôi nhận thấy rằng nhiều giáo viên chỉ chú trọng dạy các kiến thức lý thuyết cho học sinh, trong khi bộ môn Địa lý có đối tượng nghiên cứu rất rộng, trải dài trên nhiều vùng lãnh thổ và mỗi nơi lại có những nét đặc trưng. Vì thế, khi hình thành khái niệm, đặc điểm, các quy luật, mối quan hệ địa lý. không có gì tốt bằng việc giáo viên minh hoạ bằng các kiến thức địa lý địa phương. Bỡi vì, thông qua những sự vật, hiện tượng ở gần, thân thuộc với các em như một ngọn núi, một dòng sông, một di tích lịch sử . cạnh nơi các em đang sinh sống sẽ tạo điều kiện để hình thành biểu tượng địa lý rõ nét. Bài giảng Địa lý khi đó sẽ có tính thuyết phục, hấp dẫn và làm cho học sinh nắm kiến thức chắc, nhớ kiến thức lâu. Trong thực tiễn dạy học tại trường THPT Thọ Xuân 5 tôi nhận thấy học sinh có hiểu biết rất hạn chế về địa lý địa phương nơi các em đang sinh sống. 1 tanninh0112@gmail.com tanninh0112@gmail.com tanninh0112@gmail.com tanninh0112@gmail.com SangKienKinhNghiem.net tanninh0112@gmail.com tanninh0112@gmail.com tanninh0112@gmail.com tanninh0112@gmail.com Khi được giáo viên hỏi một số câu hỏi như “em hãy kể tên một số địa điểm du lịch tiêu biểu của huyện Thọ Xuân” hay “em hãy kể tên một lễ hội ở huyện ta được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia”…nhiều học sinh chỉ biết “cười” hoặc trả lời em chưa tìm hiểu, em không biết… Xuất phát từ thực tế trên, tôi nhận thấy việc tích hợp các kiến thức địa lý địa phương là rất cần thiết. Từ đó tôi chọn đề tài “Tích hợp hoạt động du lịch tại một số khu du tích, lễ hội và làng nghề ở huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa khi dạy bài 31: Vấn đề phát triển thương mại, du lịch – Địa lý12 ban cơ bản, nhằm giáo dục tình yêu quê hương đất nước và niềm tự hào dân tộc cho học sinh” là đề tài sáng kiến kinh nghiệm năm học 2018 – 2019 của tôi. 1.2. Mục đích nghiên cứu Thông qua đề tài nghiên cứu nhằm - Làm phong phú thêm kiến thức địa lý địa phương cho học sinh: Kiến thức về các hoạt động du lịch nói chung và hoạt động du lịch ở các khu di tích, lễ hội, làng nghề ở huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa nói riêng. - Giúp học sinh nắm vững kiến thức bài thông qua việc vận dụng kiến thức địa lý địa phương. - Rèn luyện cho học sinh kĩ năng khảo sát thực tế, thu thập thông tin, viết báo cáo. - Giáo dục tình yêu quê hương đất nước và niềm tự hào dân tộc cho học sinh. - Phát huy tính tích cực, tự lực và tính trách nhiệm của học sinh. 1.3. Đối tượng nghiên cứu Học sinh các lớp 12 tôi đang trực tiếp giảng dạy. 1.4. Phương pháp nghiên cứu Từ thực tế dạy học tôi đã sử dụng các phương pháp sau: - Phương pháp quan sát: Quan sát kết quả học tập của học sinh. - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Tham khảo ý kiến bạn bè, đồng nghiệp - Phương pháp thử nghiệm. - Phương pháp điều tra. - Các phương pháp liên quan đến lý luận dạy học đổi mới. 2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm. * Vai trò của kiến thức địa lý địa phương trong dạy học Kiến thức địa lý địa phương là những kiến thức địa lý ở không gian hẹp của một nước. Ở chương trình Địa lý THPT, địa lý địa phương được bố trí ở phần thứ 4 trong chương trình Địa lý lớp 12 sau các phần Địa lý tự nhiên, Địa lý dân cư, Địa lý kinh tế và được tích luỹ dần trong quá trình dạy học các bài trong chương trình từ lớp 10 đến hết lớp 12. Với mục đích phục vụ giáo dục, nội dung địa lý địa phương phải xuất phát từ những yêu cầu giảng dạy và học tập ở trường phổ thông, gắn liền với chương trình và thời gian quy định. Yêu cầu học tập địa lý địa phương đối với học sinh là các em phải có được những kiến thức tối thiểu về địa phương mình đang sinh sống, có khả năng nhận biết, giải thích và phân tích được các hiện tượng địa lý diễn ra ngay tại địa phương. Địa lý địa phương là 2 tanninh0112@gmail.com tanninh0112@gmail.com tanninh0112@gmail.com tanninh0112@gmail.com SangKienKinhNghiem.net tanninh0112@gmail.com tanninh0112@gmail.com tanninh0112@gmail.com tanninh0112@gmail.com một bộ phận và có liên quan mật thiết với địa lý Tổ quốc nên kiến thức địa lý địa phương có vai trò là cơ sở để học sinh nắm kiến thức địa lý Tổ quốc, kiến thức địa lý nói chung. Ngược lại, việc tích hợp kiến thức địa lý địa phương vào dạy học địa lý phổ thông có tác dụng bổ sung kiến thức địa lý địa phương cho các em, từ đó bồi dưỡng tình yêu quê hương đất nước trong mỗi con người. * Dạy học tích hợp - Tích hợp là gì? Theo Từ điển Tiếng Việt, “tích hợp là lắp ráp, nối kết các thành phần của một hệ thống để tạo nên một hệ thống đồng bộ” Tích hợp là một hoạt động mà ở đó cần phải kết hợp, liên hệ, huy động các yếu tố có liên quan với nhau của nhiều lĩnh vực để giải quyết một vấn đề, qua đó đạt được nhiều mục tiêu khác nhau - Dạy học tích hợp là gì? + Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể nêu rõ: “Dạy học tích hợp là định hướng dạy học giúp HS phát triển khả năng huy động tổng hợp kiến thức, kĩ năng,. thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau để giải quyết có hiệu quả các vấn đề trong học tập và trong cuộc sống, được thực hiện ngay trong quá trình lĩnh hội tri thức và rèn luyện kĩ năng” + Chương trình GDPT mới thực hiện dạy học tích hợp theo ba định hướng sau: Thứ nhất: Tích hợp giữa các mảng kiến thức khác nhau, giữa yêu cầu trang bị kiến thức với việc rèn luyện kĩ năng trong cùng một môn học, tích hợp giữa. Thứ 2: Tích hợp kiến thức của các môn học, khoa học có liên quan với nhau; ở mức thấp là liên hệ kiến thức được dạy với những kiến thức có liên quan trong dạy học; ở mức cao là xây dựng các môn học tích hợp. Thứ 3: Tích hợp một số chủ đề quan trọng (ví dụ: các chủ đề về chủ quyền quốc gia, phát triển bền vững, bảo vệ môi trường, bình đẳng giới, giáo dục tài chính,…) vào nội dung chương trình nhiều môn học. - Vai trò của dạy học tích hợp: Dạy học tích hợp là một quan điểm dạy học nhằm hình thành và phát triển ở học sinh những năng lực cần thiết trong đó có năng lực vận dụng kiến thức để giải quyết có hiệu quả các tình huống thực tiễn. Thông qua dạy học tích hợp, học sinh có thể vận dụng kiến thức để giải quyết các bài tập hàng ngày, đặt cơ sở nền móng cho quá trình học tập tiếp theo; cao hơn là có thể vận dụng để giải quyết những tình huống có ý nghĩa trong cuộc sống hàng ngày 2.2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm. - Trên thực tế, khi dạy bài 31: vấn đề phát triển ngành thương mại và du lịch, cả giáo viên và học sinh chỉ cơ bản là trao đổi, thảo luận các vấn đề liên quan tới nội dung gò bó trong bài dạy, ít có cơ hội mở rộng vấn đề bên ngoài thực tế. Đặc biệt khi dạy phần ngành du lịch, khi giáo viên liên hệ thực tế, yêu cầu học sinh nêu các tài nguyên du lịch và tình hình phát triển du lịch ở địa phương, một số học sinh có thể kể được tên khu di tích, lễ hội, làng nghề tại địa phương – huyện Thọ Xuân. Tuy nhiên các em mới chỉ dừng lại ở việc kể được tên, còn 3 tanninh0112@gmail.com tanninh0112@gmail.com tanninh0112@gmail.com tanninh0112@gmail.com SangKienKinhNghiem.net Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)