Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp nâng cao chất lượng mũi nhọn ở trường THCS Hoa Lộc

1. MỞ ĐẦU 1. 1. Lý do chọn đề tài: Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện là một vấn đề cấp thiết hiện nay được cả xã hội và toàn ngành giáo dục đ

ặc biệt quan tâm. Để góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện thì công tác bồi dưỡng học sinh giỏi có vai trò rất quan trọng. Bồi dưỡng học sinh

giỏi là bước đi đầu tiên để đào tạo nhân tài cho đất nước và là nhiệm vụ quan trọng của ngành giáo dục nói chung và nhà trường nói riêng. Bồi dưỡng học sinh giỏi ở bậc Trung học cơ sở (THCS) là một quá trình mang tính khoa học, nghiêm túc, không thể chỉ một vài tháng thực hiện có hiệu quả, mà phải có tính chiến lược dài hơi trong suốt cả bốn năm học. Chỉ có quá trình này mới cung cấp được tương đối đầy đủ các kiến thức cần thiết cho học sinh và phát hiện chính xác khả năng học tập của các em, từ đó mới có thể thành lập các đội tuyển tham dự kỳ thi HSG các cấp đạt kết quả cao. Về nhận công tác tại trường THCS Hoa Lộc là một ngôi trường có bề dày về truyền thống chất lượng mũi nhọn. Nhưng trong 8 năm vừa qua chất lượng mũi nhọn của nhà trường ngày càng đi xuống, niềm tin về giáo dục trong nhân dân giảm dần, do đó số học sinh khá giỏi phần lớn chuyển sang các trường khác ở xã lân cận để học. Niềm trăn trở luôn day dứt trong tôi làm thế nào để tăng được chất lượng mũi nhọn, tạo được niềm tin cho nhân dân về sự nghiệp giáo dục xã nhà, để thu hút các học sinh khá giỏi mà đang học ở các trường xã ngoài về trường học. Với ý nghĩ đó, trong những năm qua bản thân tôi đã luôn quan tâm, tìm tòi, chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi của nhà trường cùng với đội ngũ giáo viên và đã có những bước chuyển mình rõ nét. Vì vậy tôi mạnh dạn đưa ra “Một số giải pháp nâng cao chất lượng mũi nhọn ở trường THCS Hoa Lộc”. 1 SangKienKinhNghiem.net 1.2. Mục đích nghiên cứu. Nhằm đưa ra một số giải pháp có hiệu quả để nâng cao chất lượng mũi nhọn ở trường THCS Hoa lộc. Đồng thời nâng cao về chuyên môn nghiệp vụ, kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi cho đội ngũ giáo viên. 1.3. Đối tượng nghiên cứu Đội ngũ giáo viên, học sinh khá giỏi ở trường THCS Hoa Lộc. 1.4 Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin. - Phương pháp thống kê, sử lý số liệu. - Phương pháp so sánh đối chiếu và tổng hợp. 2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm. Như chúng ta đã biết, giáo dục là lĩnh vực rộng lớn, gian nan, đòi hỏi người cán bộ quản lý không chỉ có kiến thức sâu rộng, nắm được khoa học mà còn phải có cả nghệ thuật trong điều hành hoạt động thì mới mang lại hiệu quả cao. Trong sự nghiệp cách mạng Đảng ta đặc biệt coi trọng vị trí giáo dục con người, con người vừa là mục tiêu vừa là động lực của sự phát triển. Thực hiện nhiệm vụ giáo dục không ai khác ngoài vai trò của người thầy, người thầy quyết định sự thành bại của giáo dục đào tạo. Không có thầy giỏi thì khó có trò giỏi. Chính vì thế để nâng cao chất lượng giảng dạy cho đội ngũ giáo viên thì phải xây dựng đội ngũ giáo viên đủ về số lượng, có phẩm chất chính trị và đạo đức nghề nghiệp, vững vàng về chuyên môn tinh thông về nghiệp vụ và chuẩn hóa về trình độ đào tạo. Nhà trường còn phải tạo ra được môi trường giáo dục thuận lợi để cho họ phát huy năng lực cao nhất của mình để mỗi thầy giáo cô giáo không ngừng tự bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp 2 SangKienKinhNghiem.net vụ, thường xuyên cập nhật những kiến thức mới, nâng cao tầm hiểu biết để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ giáo dục. 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm: Kết quả các kỳ thi học sinh giỏi từ năm 2011 đến năm 2013 cụ thể như sau: Bảng thống kê học sinh giỏi các cấp. Số lớp toàn HSG cấp HSG cấp HSG cấp Thứ tự thi đua/ trường trường huyện tỉnh toàn huyện 2011 - 2012 8 27 20 1 20/28 2012 - 2013 7 25 15 0 22/28 Năm học Qua số liệu trên cho ta thấy công tác bồi dưỡng HSG ở trường hiệu quả còn thấp. Số học sinh đạt giải ít và chất lượng giải chưa cao. Một số vấn đề còn tồn tại: Biện pháp thực hiện ở trường chưa hợp lý, chưa đồng đều. Việc bồi dưỡng học sinh giỏi chưa thực hiện theo một kế hoạch nhất định. Mới chỉ dừng ở lại mức độ lựa chọn học sinh khá, giỏi ôn tập từ một đến hai tháng rồi đi thi. Sau khi thi xong là kết thúc bồi dưỡng. Năm học sau lại chọn học sinh giỏi bồi dưỡng lại. Do đó có những học sinh mỗi năm thi một môn khác nhau chưa mang tính chất lũy kế liên tục từ lớp 6 đến lớp 9. Vẫn có những đồng chí khi lên lớp dạy bồi dưỡng không có giáo án, chỉ mang một số các cuốn sách lên lớp rồi sau đó mỗi cuốn sách lấy một vài bài tập cho học sinh làm và kiểm tra cách giải. Vì thế hệ thống câu hỏi và các bài tập không được chọn lọc, sắp xếp một cách hợp lý logic dẫn đến chất lượng qua các đợt thi học sinh giỏi các cấp không cao. 3 SangKienKinhNghiem.net Kinh phí bồi dưỡng cho việc bồi dưỡng học sinh giỏi còn hạn chế. Kinh phí khen thưởng của các tổ chức tại địa phương chưa thực sự khích lệ việc dạy và học của giáo viên và học sinh. Phần lớn số học sinh học lực khá giỏi ở xã nhà lại đăng ký học tại các trường ở các xã lân cận. Chính vì vậy chất lượng chung của toàn trường thấp, do đó số học sinh để lựa chọn đội tuyển ít và chất lượng không cao. Với tình hình thực tế như vậy, để nâng cao hiệu quả trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi tôi mạnh dạn đề ra một số giải pháp như sau: 2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề: Trước hết theo quan điểm của tôi, mục tiêu bồi dưỡng học sinh giỏi là cho các em: Có kiến thức khoa học cơ bản, hiện đại, tiến tiến; Có tính tự lập và khả năng nhận thức ở mức độ cao và có kỹ năng vận dụng kiến thức cơ bản vào thực tế; trong đó việc rèn luyện cho học sinh có tính tự lập và khả năng nhận thức ở mức độ cao là quan trọng và khó khăn nhất. Để đạt được mục tiêu trên thì quan điểm chỉ đạo dạy học sinh giỏi phải là: Dạy bồi dưỡng theo hướng phân hóa đối tượng học sinh: Dạy những kiến thức học sinh “Cần”, phù hợp theo từng đối tượng, nhằm bổ sung những thiếu sót trong kiến thức cơ bản cho học sinh, đồng thời phát huy được tính sáng tạo, năng lực, khả năng tư duy của từng đối tượng học sinh, chứ không phải dạy cái Thầy “Có”. 2.3.1.Làm tốt công tác chỉ đạo của Hiệu trưởng. Phân công giáo viên phụ trách các đội tuyển: Từ đầu mỗi năm học Ban giám hiệu nhà trường lên kế hoạch phân công, bố trí giáo viên giảng dạy hợp lý các khối lớp. Việc phân công giáo viên phải dựa trên năng lực, kinh nghiệm và khả năng hoàn thành nhiệm vụ được giao. Đối với trường THCS Hoa Lộc khi phân công các đồng chí phụ trách bồi dưỡng đội tuyển, do trình độ chuyên môn, kinh nghiệm của 4 SangKienKinhNghiem.net các giáo viên không đồng đều. Để có được chất lượng trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, chúng tôi trong Ban giám hiệu bàn bạc thống nhất ở tổ tự nhiên, các đồng chí được phân công phụ trách theo từng khóa học sinh từ khối 6 đến khối 9. Còn đối với tổ xã hội, ở bộ môn Ngữ văn và Lịch sử chúng tôi phân công một đồng chí luôn phụ trách đội tuyển khối 9, 8; Còn hai đồng chí luôn phụ trách đội tuyển khối 6,7 và 8. Các môn còn lại phân công tương tự như tổ tự nhiên. Phát hiện nhân tố, tổ chức lựa chọn đội tuyển: Hiệu trưởng phân công giáo viên kiểm tra, theo dõi rà soát để không bỏ xót những học sinh có tiềm năng tham ra các đội tuyển. Công việc lựa chọn học sinh phải được tiến hành ngay từ lớp 6. Căn cứ để lựa chọn là xem xét kết quả học tập ở lớp 5, qua theo dõi trên lớp và qua các bài kiểm tra. Khi ra đề kiểm tra cần có những câu hỏi nâng cao, mang tính sáng tạo để phát hiện học sinh có năng khiếu, chú trọng các năng lực tiềm ẩn của các em, không nặng về kiến thức mà chủ yếu là những tố chất của các em cho bộ môn đó. Sau khi có được những đánh giá sơ bộ ban đầu, giáo viên tiến hành kiểm tra riêng để tiến hành thành lập đội dự tuyển. Ngay từ đầu công tác theo dõi lực học của học sinh là rất quan trọng, đặc biệt là đối với số học sinh tuyển mới. Để chuẩn bị một bộ đề kiểm tra trên lớp đảm bảo phân loại được đối tượng học sinh: Ở những tiết học chính khóa, những buổi bồi dưỡng riêng biệt đối với học sinh khá giỏi. Thì yêu cầu các đồng chí có chuyên môn, tổ chuyên môn, Ban giám hiệu nhà trường phải nghiên cứu, duyệt, đi đến thống nhất mới được in đề kiểm tra cho học sinh làm và chọn ra danh sách đội tuyển học sinh giỏi của trường. Công tác này được thực hiện sau mỗi đợt thi học sinh giỏi cấp huyện để chuẩn bị cho việc bồi dưỡng học sinh giỏi trong hè và trong năm học tiếp theo. Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng: Dựa theo kế hoạch chuyên môn của nhà trường: Hiệu trưởng chỉ đạo giáo viên phụ trách đội tuyển nghiên cứu cấu trúc chương trình cùng tổ chuyên môn lập kế hoạch bồi dưỡng học sinh giỏi, kế hoạch thể hiện số chuyên đề mà giáo viên sẽ thực hiện, thời gian, thời lượng thực hiện 5 SangKienKinhNghiem.net Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)