Tiểu luận Phòng chống cháy nổ khi sử dụng điện

A. LỜI MỞ ĐẦU Trong đời sống ngày này, điện năng có vai trò hết sức quan trọng, có mặt hầu như khắp mọi nơi, trong tất cả mọi lĩnh vực, ứng dụng r�

�ng rãi nhất là dùng điện để thắp sáng. Điện có thể dùng để sản xuất hàng hoá trong các ngành công nghiệp (như dệt may, in ấn, tivi.), nông nghiệp (làm th�

�c ăn vật nuôi, làm lạnh.) và dịch vụ (truyền thông, viễn thông.). Điện còn áp dụng rộng rãi trong các nhà máy sản xuất chất hóa học. Nhưng song song với những lợi ích thiết thực là những nguy hiểm tiềm tàng từ việc sử dụng điện trong sinh hoạt và trong sản xuất. Điện là nguồn năng lượng cơ bản trong các công xưởng , xí nghiệp từ nông thôn điến thành thị . không tuân theo các quy tác về an toàn điện có thể gay ra tai nạng vì vậy vấn đề an toàn điện đang trở thành môt trong những vấn đề quang trọng của công tác bảo hộ lao động. Điện gây ra rất nhiều tai nạn và một trong số đó là vấn đề về cháy nổ trong sử dụng và sản xuất điện năng. Điều đó dẫn đến cần có một luận văn đề cập đến những vấn đề cấp thiết xung quanh vấn đề phòng chống cháy nổ khi sử dụng điện năng. Trong hoàn cảnh đó, tôi biên soạn bài tiểu luận :”Phòng chống cháy nổ khi sử dụng điện ” mong góp phần giúp mọi người hiểu rõ những nguyên nhân gây ra cháy nổ khi sử dụng điện từ đó có biện pháp phòng, chống cháy nổ hiệu quả. Tiểu luận gồm có 3 chương: Chương 1: Những khái niệm cơ bản xung quanh vấn đề phòng chống cháy nổ Chương 2: Những nguyên nhân, tác hại cháy nổ khi sử dụng điện Chương 3: Những biện pháp phòng chống cháy nổ và giảm thiểu, giải quyết, cứu chữa những thiệt hại do cháy nổ điện gây ra. Tất cả các phần lý thuyết quan trọng đều có hình ảnh minh họa sát thực song song với đó là những số liệu thực tế. Do trình độ có hạn nên không thể tránh khỏi những sai sót nhất định , tôi mong bạn đọc lượng thứ và đóng góp ý kiến để tiểu luận thêm hoàn thiện hơn. Xin chân thành cảm ơn Tác giả 1 . B.NỘI DUNG Chương 1: Những khái niệm cơ bản xung quanh vấn đề phòng chống cháy nổ 1. Cháy là phản ứng hóa học xảy ra nhanh chóng có phát nhiệt và phát sáng.Quá trình cháy của vật rắn lỏng và khí bao gồm các giai đoạn:oxy hóa-tự bắt cháy.Sự tích lũy nhiệt trong quá trình oxy hóa làm cho tốc độ phản ứng tăng lên xảy ra sự bắt cháy và xuất hiện ngọn lửa. 1.1.Cháy là một quá trình phân hủy hoàn toàn vật chất không có oxy,vì vậy nó là sự kết hợp hóa học của oxy với chất cháy và chất oxy hóa.vd:củi,xăng,dầu…. 1.2.Các phản ứng cháy có kèm theo tiếng nổ đặc biệt có tác hại lớn vì ngoài nhiệt lượng lớn và ngọn lửa trần được tạo ra còn có sóng áp suất do nổ phá hủy các thiết bị và các công trình xung quanh. 2.Để quá trình cháy xuất hiện và phát triển cần phải có 3 yếu tố sau: (chất cháy, chất oxy hóa và chất mồi bắt cháy ) 2.1.Cháy trong thực tế rất phong phú và có thể ở dạng rắn, lỏng hoặc khí, chất cháy ở dạng cục hay dạng bột, bản chất và trạng thái của chất cháy có ảnh hưởng rất lớn đến tốc độ cháy Mồi bắt cháy hoặc nguồn nhiệt cũng có nhiều dạng như ngọn lửa trần, tia lửa điện,hồ quang điện, tia lửa sinh ra do ma sát, do chập điện… 2.2.Sự cháy có thể xảy ra khi lượng nhiệt cần cung cấp cho hỗn hợp đủ để cho phản ứng bắt đầu và lan rộng ,mồi bắt cháy phải có dự trữ một năng lượng tối thiểu, mồi bắt cháy phải có khả năng gia nhiệt cho một thể tích tối thiểu hỗn hợp cháy lên tới nhiệt độ tự bốc cháy. 3. Nguyên nhân cháy 3.1 Không thận trọng khi sử dụng lửa Nguyên nhân cháy do dùng lửa không thận trọng gồm: 2 . Bố trí dây chuyền sản xuất có lửa như hàn điện, lò hơi, lò đốt, lò sấy, lò nung, lò nấu chảy (trong các công nghệ đúc, hấp vật liệu xây dựng, gia công chế biến gỗ , nhựa…) ở môi trường không an toàn cháy( nổ) hoặc ở gần nơi có vật liệu( chất ) cháy dưới khoảng cách an toàn . Dùng lửa để kiểm tra sự rò rỉ hơi khí cháy hoặc xem xét các chất lỏng cháy ở trong thiết bị, đường ống , bình chứa. Bỏ không theo dõi các thiết bị sử dụng hơi đốt với ngọn lửa quá to làm bốc tạ lửa ra cháy những vật xung quanh , hoặc ủ các lò không cẩn thận - Hong, sấy các vật liệu, đồ dùng trên các bếp than, bếp điện Ném , vứt tàn diêm, tàn thuốc là cháy dở vào nơi có vật liệu cháy hoặc nơi cấm lửa - Đốt củi, nương rãy làm cháy rừng và lan sang các công trình khác - Do đốt pháo, trẻ em nghịch lửa… 3.2 Sử dụng, dự trữ, bảo quản nguyên, nhiên liệu, vật liệu không đúng Nguyên nhân cháy trên bao gồm các yếu tố: - Các chất khí, lỏng cháy, các chất rắn có khả năng tự cháy trong không khí( photpho trắng…) không chứa đựng trong bình kín - Xếp đặt lẫn lộn hoặc quá gần nhau giữa các chất có khả năng gây phản ứng hóa học tỏa nhiệt khi tiếp xúc - Bố trí, xếp đặt các bình chứa khí ở gần những nơi có nhiệt độ cao ( bếp, lò) hoặc phơi ngoài nắng to có thể gây nổ, cháy - Vôi sống để nơi ẩm ướt, hắt, dột bị nóng lên đến nhiệt độ cao gây cháy các vật tiếp xúc 3.3 Cháy xảy ra do điện 3.4 Cháy do ma sát , va đập Nguyên nhân cháy do khi thao tác cắt tiện, phay, bào , mài dũa , đục đẽo … do ma sát va đập biến cơ năng thành nhiệt năng . Dùng que hàn sắt cạy nắp thùng xăng gây ra phát sinh tia lửa làm xăng bốc cháy 3 . 3.5 Cháy xảy ra do tĩnh điện Tĩnh điện có thể phát sinh do đai chuyền (dây curoa) ma sát lên bánh xe khi quay, khi chuyển rót, vận chuyển các chất lỏng không dẫn điện trong các thùng(stec), đường ống bằng kim loại bị cách ly với đất, khi vận chuyển các hỗn hợp bụi không khí trong các đường ống … Để hạn chế tĩnh điện người ta phải dùng các biện pháp như ôtô stec chở xăng phải có dây xích thả quệt xuống đất 3.6 Cháy xảy ra do sét đánh Sét đánh vào các công trình, nhà cửa không được bảo vệ chống sét làm bốc cháy nếu như làm bằng vật liệu cháy hoặc làm cháy vật liệu trong nó 3.7 Cháy xảy ra do lưu giữ, bảo quản các chất có khả năng tự cháy không đúng quy định Nguyên nhân cháy này là do khi lưu giữ, bảo quản cacsc chất tự cháy không đúng quy định gây ra hiện tượng tỏa nhiệt, phản ứng từ các chất trên như: Các chất có nguồn gốc là thực vật ( rơm, rạ, mùn cưa…) ; dầu mỡ động thực vật đặc biệt khi chúng ngấm vào vật liệu xốp cháy được như vải, giẻ lau; các loại than bùn, than nâu, than đá, than gỗ mới và nhiều chất khác như bụi kẽm , bụi nhôm, mồ hóng, hợp chất kim lạo hữu cơ , photpho trắng … là các chất cso khẳ năng tự cháy trong không khí khi gặp điều kiện thích hợp Các chất cháy do tiếp xúc với nước như kim loại kiềm( natri, kali…), cacbua canxi, hydro sunfit natri…, khi đó sẽ tạo thành những khí cháy Các chất hóa học tự cháy khi trộn với nhau như các chất oxy hóa dưới dạng khí lỏng và rắn(oxy nén , haloit, axit nitric, bari, anhryt cromic, clorat, perclorat…) hoặc nhiều trường hợp gây tự cháy các chất hữu cơ khi tiếp xúc với chúng 3.8 Cháy xảy ra do tàn lửa, đốm lửa Nguyên nhân cháy này do tàn lửa hoặc đốm lửa bắn vào từ các trạm năng lượng lưu động , các phương tiện giao thông( đầu máy xe lửa , ô tô máy kéo…) và từ các đám cháy lân cận 3.9 Cháy do các nguyên nhân khác 4 . Trong những điều kiện thuận lợi như : con người hút thuốc ném tàn thuốc ra môi trường ; ném các phế thải như mảnh chai… dưới tác động của ánh nắng mặt trời chúng tạo ra các thấu kính; khi sử dụng các chất có men và đổ ra môi trường, trong quá trình lên men phát sinh nhiệt độ cao… đó là những nguyên nhân rất dễ gây ra cháy 4.Đám cháy được lan rộng ra như thế nào? -Khi đám cháy được phát ra tại một điểm nào đó, chúng sẽ nhanh chóng gia tăng nhiệt độ tại điểm đó đồng thờ nhiệt lượng sẽ lan truyền rất nhanh ra xung quanh đám cháy. Nhiệt lượng sẽ làm gia tăng nhiệt độ của các nguồn nhiên liệu quanh đó. Do nguồn Oxy luôn có sẵn trong không khí nên phản ứng cháy rất dễ dàng lan rộng ra. – Hay nói một cách khác là đám cháy sẽ nhanh chóng lan rộng ra xung quanh. Nhiệt lượng càng cao (độ lớn của đám cháy), nguồn Ôxy càng nhiều (tác động của gió) và nguồn nhiên liệu càng lớn thì đám cháy càng dữ dội 5.Nhiệt độ chớp cháy , nhiệt độ bốc cháy , nhiệt độ tự bốc cháy Giả sử có 1 chất cháy ở trạng thái lỏng, ví dụ nguyên liệu diesel được đặt trong côc bằng thép. Cốc được nung nóng với tốc độ , nhiệt độ xác định nếu đưa ngọn lửa trần đến ngọn cốc thì ngọn lửa sẽ xuất hiện kèm theo tiếng nổ nhưng sau đó ngọn lửa sẽ tắt ngay , nhiệt độ tối thiểu tại đó ngọn lửa xuất hiện và không bị dập tắt .Nung nóng bìh có chứa metan và không khí ở nhiệt độ nhất định thì hỗn hợp khí trong bình sẽ tự bốc cháy mà không cần có ngọn lửa trần. vậy nhiệt độ tối thiểu tại đó hỗn hợp khí tự bóc cháy không cần tiếp xúc với ngọn lửa trần gọi là nhiệt độ tự bóc cháy của nó. 6.Áp suất tự bốc cháy 5 . .