Luận văn Thực thi chính sách đối với người có công tại huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA LÊ THỊ NHƯ HOÀI THỰC THI CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI NGƯỜI CÓ CÔNG TẠI HUYỆN ĐỨC THỌ, TỈN

H HÀ TĨNH LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA LÊ THỊ NHƯ HOÀI THỰC THI CHÍNH SÁCH ĐỐI V

ỚI NGƯỜI CÓ CÔNG TẠI HUYỆN ĐỨC THỌ, TỈNH HÀ TĨNH LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG Mã số: 8 34 04 02 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS NGUYỄN THỊ VÂN HƯƠNG LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của riêng cá nhân tôi. Các thông tin, số liệu của luận văn được trình bày trung thực và có nguồn gốc rõ ràng. Việc sử dụng, trích dẫn tư liệu của một số công trình nghiên cứu đã công bố khi đưa vào luận văn được thực hiện đúng theo quy định. Kết quả nghiên cứu khoa học của luận văn chưa được công bố trong bất kỳ công trình nào. TÁC GIẢ LUẬN VĂN Lê Thị Như Hoài LỜI CẢM ƠN Với tình cảm chân thành, tác giả xin bày t l ng biết n sâu sắc tới an Giám đốc Học viện Hành chính Quốc gia; Quý Thầy, Cô của Học viện; Thầy, Cô của Khoa Sau đại học, Khoa Khoa học hành chính và Tổ chức nhân sự; đặc biệt là PGS.TS Nguyễn Thị Vân Hư ng đã tận tình hướng dẫn tôi trong suốt quá trình học tập, từ xây dựng đề cư ng, tổ chức nghiên cứu, đến phân tích số liệu và báo cáo hoàn thành luận văn. Tôi xin trân trọng cảm n sự quan tâm tạo điều kiện của U ND huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh, đặc biệt là Ph ng Lao động - Thư ng binh và Xã hội. Xin cảm n đội ngũ cán bộ quản lý tại các c quan hành chính nhà nước và đồng nghiệp đã nhiệt tình cung cấp số liệu, tham gia đóng góp ý kiến trao đổi trực tiếp những nội dung của đề tài nghiên cứu. TÁC GIẢ LUẬN VĂN Lê Thị Như Hoài DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Giải nghĩa Bảo hiểm y tế ảo hiểm y tế HĐND Hội đồng nhân dân LĐT XH Lao động – Thư ng binh và Xã hội QLNN Quản lý nhà nước TBLS Thư ng binh, liệt sĩ UBND Ủy ban nhân dân DANH MỤC BẢNG BIỂU Danh mục biểu đồ iểu đồ 2.1: iều đồ đánh giá về công tác tuyên truyền, phổ biến các chính sách 58 iểu đồ 2.2: iểu đồ đánh giá của người dân về việc triển khai các thủ tục liên quan đến chính sách đối với người có công trên địa bàn huyện Đức Thọ 75 iểu đồ 2.3: iểu đồ đánh giá của người dân về kết quả thực thi chính sách người có công trên địa bàn huyện Đức Thọ 76 Danh mục bảng biểu ảng 2.1: ảng tổng hợp tặng quà người có công nhân dịp ngày 27/7, Tết nguyên đán năm 2019 60 ảng 2.2: ảng tổng hợp chi trả chế độ trợ cấp giáo dục, đào tạo từ năm 2015-2019 61 ảng 2.3: ảng tổng hợp xây mới, sửa chữa nhà ở cho người có công giai đoạn 2015-2019 63 ảng 2.4: Chế độ điều dưỡng phục hồi sức kh e cho người có công giai đoạn 2015-2019 65 MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT DANH MỤC ẢNG IỂU MỞ ĐẦU 1 Chương 1. CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ THỰC THI CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI NGƯỜI CÓ CÔNG 9 1.1. Người có công và chính sách đối với người có công 9 1.1.1. Khái niệm 9 1.1.2. Nội dung chính sách đối với người có công 14 1.1.3. Vai tr của chính sách đối với người có công 17 1.2. Khái quát thực thi chính sách đối với người có công 20 1.2.1. Khái niệm 20 1.2.2. Chủ thể tham gia thực thi chính sách đối với người có công 22 1.3. Quy trình thực thi chính sách đối với người có công 22 1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc thực thi chính sách đối với người có công 25 1.4.1. Thể chế pháp luật và chính sách của nhà nước đối với người có công 25 1.4.2. Tổ chức bộ máy quản lý nhà nước đối với người có công 26 1.4.3. Những tiềm năng văn hóa tinh thần của dân tộc 27 1.4.4. Nguồn lực thực thi chính sách 28 1.4.5. Sự tư ng tác, trao đổi và phối hợp giữa các c quan và cá nhân trong thực thi chính sách 29 1.4.6. Sự tiếp nhận và ủng hộ của đối tượng chính sách 30 1.4.7. Phẩm chất và năng lực của những người thực thi chính sách 31 1.4.8. Môi trường kinh tế, chính trị, văn hóa và xã hội 32 1.5. Kinh nghiệm thực thi chính sách đối với người có công tại một số địa phương. 32 1.5.1. Tại Vĩnh Phúc32 1.5.2. Kinh nghiệm tại tỉnh Thái ình 33 1.5.3.ài học kinh nghiệm trong thực thi chính sách đối với người có công 35 Tiểu kết Chương 1. 37 Chương 2. THỰC TRẠNG THỰC THI CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI NGƯỜI CÓ CÔNG TẠI HUYỆN ĐỨC THỌ, TỈNH HÀ TĨNH. 38 2.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế, văn hóa, xã hội huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh.38 2.1.1. Khái quát điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội38 2.1.2. Vị trí, chức năng, nhiệm vụ của Ủy ban nhân dân huyện Đức Thọ 41 2.2. Tình hình người có công tại huyện Đức Thọ. 46 2.2.1. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo triển khai rà soát.48 2.2.2. Kết quả rà soát.49 2.2.3. Xử lý kết quả sau tổng rà soát. 51 2.3. Thực trạng triển khai và kết quả thực thi chính sách đối với người có công tại huyện Đức Thọ. 52 2.3.1. Thực trạng tổ chức thực hiện.52 2.3.2. Kết quả thực thi chính sách người có công. 59 2.3.3. Đánh giá kết quả thực thi chính sách đối với người có công tại huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh 77 Tiểu kết Chương 2. 82 CHƯƠNG 3. QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO KẾT QUẢ THỰC THI CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI NGƯỜI CÓ CÔNG TẠI HUYỆN ĐỨC THỌ, TỈNH HÀ TĨNH83 3.1. Quan điểm chỉ đạo nâng cao kết quả thực thi chính sách đối với người có công tại tỉnh Hà Tĩnh.83 3.1.1. Tăng cường sự quan tâm của các cấp ủy đảng, chính quyền địa phư ng trong việc thực thi chính sách đối với người có công. 83 3.1.2. Nghiên cứu, kiến nghị hoàn thiện hệ thống chính sách đối với người có công 85 3.1.3. Tăng cường công tác chăm sóc người có công, đẩy mạnh thực hiện phong trào đền n đáp nghĩa. 87 3.2. Một số giải pháp nâng cao kết quả thực thi chính sách đối với người có công tại tỉnh Hà Tĩnh.89 3.2.1. Giải pháp về hoạt động phổ biến, tuyên truyền chính sách đối với người có công.89 3.2.2. Giải pháp phân công, phối hợp thực hiện chính sách đối với người có công 91 3.2.3. Giải pháp về đôn đốc thực hiện chính sách đối với người có công.93 3.2.4. Giải pháp về đánh giá thực hiện chính sách đối với người có công93 3.2.5. Nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ, công chức phụ trách thực thi chính sách đối với người có công95 3.2.6. Tăng cường công tác kiểm tra và xử lý vi phạm trong việc thực hiện chính sách đối với người có công97 3.2.7. Xã hội hóa công tác thực thi chính sách đối với người có công. 98 3.3. Kiến nghị. 100 3.3.1. Kiến nghị với Sở Lao động – Thư ng binh và Xã hội 100 3.3.2. Kiến nghị với Ủy ban nhân dân huyện Đức Thọ.100 3.3.3. Kiến nghị với Ph ng Lao động – Thư ng binh và Xã hội huyện. 101 3.3.4. Kiến nghị với bản thân người có công 102 Tiểu kết Chương 3. 103 KẾT LUẬN 104 TÀI LIỆU THAM KHẢO.106 PHỤ LỤC. 110 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Trong sự nghiệp cách mạng vẻ vang do Đảng ta lãnh đạo, để có được ngày hôm nay, hàng triệu người con ưu tú của nhân dân đã cống hiến, hy sinh xư ng máu cho độc lập, tự do của Tổ quốc và hạnh phúc của nhân dân. Ghi nhận và tôn vinh những công lao đóng góp to lớn đó, sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Thương binh, bệnh binh, gia đình quân nhân và gia đình liệt sĩ là những người có công với Tổ quốc, với nhân dân. Cho nên bổn phận chúng ta là phải biết ơn, phải yêu thương và giúp đỡ họ”. Trong thư gửi an tổ chức ngày thư ng binh, liệt sĩ, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết: “Thương binh là những người đã hy sinh xương máu để bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ đồng bào. Vì lợi ích của Tổ quốc, của đồng bào mà các đồng chí đó đã ốm yếu. Vì vậy, Tổ quốc và đồng bào phải biết ơn và giúp đỡ những người anh dũng ấy”. Đảng, Nhà nước và nhân dân ta luôn luôn trân trọng, ghi nhớ công n của những người đã hy sinh, cống hiến cho sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc. Quan điểm nhất quán đó được khẳng định trong Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ V: “Đảng, Nhà nước và nhân dân đời đời ghi nhớ công lao các liệt sĩ, thương binh…”. Chính sách, pháp luật về ưu đãi đối với liệt sĩ, thư ng binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ, người có công với cách mạng được ban hành, đối tượng hưởng chính sách ưu đãi được mở rộng, thể hiện sự trân trọng, biết n, chăm lo của Đảng, Nhà nước và nhân dân đối với người có công với cách mạng. Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IV xác định: “Săn sóc và giúp đỡ chu đáo anh, chị, em thương binh, gia đình liệt sĩ và gia đình có công với cách mạng là một nhiệm vụ to lớn của Nhà nước, Mặt trận và các đoàn thể, của các ngành, các cấp và của toàn dân;…Tận tình săn sóc đời sống vật chất và tinh thần của thương binh, gia đình liệt sĩ, các chính sách chế độ đối với thương binh, gia đình liệt sĩ phải được thực hiện đầy đủ…”. Quan điểm, chủ trư ng của Đảng là c sở để thể chế hóa, phát triển toàn diện các chế độ, chính sách ưu đãi đối với người có công với cách mạng về bề rộng và chiều sâu; xác định, tập hợp vai tr , trách nhiệm của cấp ủy đảng, các ban, ngành, đoàn thể chính trị - xã hội ở các địa phư ng. Cụ thể hóa các Nghị quyết Đại hội Đảng, Chỉ thị số 14-CT/TW ngày 19/7/2017 của an í thư Trung ư ng Đảng khóa XII, khẳng định “Thực hiện tốt hơn nữa công tác người có công với cách mạng; phấn đấu đến năm 2020, 100% gia đình người có công với cách mạng có mức sống bằng hoặc cao hơn mức sống trung bình của cộng đồng dân cư nơi cư trú”. Đó là phư ng hướng, mục tiêu cần tập trung thực hiện chính sách ưu đãi người có công với cách mạng trong thời gian tới. Hệ thống pháp luật trong thực thi chính sách đối với người có công tư ng đối đầy đủ, ngày càng được bổ sung và hoàn thiện đã đáp ứng phần nào những nhiệm vụ trong thực thi chính sách, tuy nhiên vẫn c n những bất cập, thiếu sót gây khó khăn cho công tác thực thi chính sách và ảnh hưởng đến người thụ hưởng chính sách. Số lượng văn bản lớn cũng là một khó khăn trong việc nắm bắt và thực thi chính sách. Đức Thọ là địa bàn quan trọng trong hai cuộc kháng chiến lớn của đất nước. Với 8.584 người có công với cách mạng, gồm: 260 m Việt Nam anh h ng hiện 12 m c n sống đ u được các cơ quan, đơn vị nhận chăm sóc, phụng dưỡng đến hết đời); 3.944 thư ng binh, bệnh binh; h n 3 nghìn liệt s , 464 người hoạt động kháng chiến nhiễm chất độc hóa học; 414 người là con đẻ của người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học; 27 người hoạt động cách mạng bị địch bắt t đày [35], nên việc chăm lo về đời sống vật chất và tinh thần cho người có công với cách mạng là nhiệm vụ hàng đầu. Với sự quan tâm của cấp trên, U ND huyện Đức Thọ đã thực hiện nhiều chính sách thiết thực cho người có công trên địa bàn huyện mang lại cuộc sống tốt h n và niềm tiên cho người dân. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt c n tồn tại nhiều khó khăn, vướng mắc về mặt thủ tục, thiếu sự thống nhất, nhiều gia đình đối tượng c n khó khăn. Chính vì vậy việc bảo vệ quyền lợi cho người có công, chăm lo cho đời sống người có công là nhiệm vụ vừa mang tính nhân văn sâu sắc vừa thể hiện trách nhiệm của Đảng và Nhà nước để thực thi chính sách cho người có công thật sự hiệu quả, đúng người, đúng chính sách. Vì những lý do trên, đề tài “Thực thi chính sách đối với người có công tại huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh” được tác giả lựa chọn là luận văn tốt nghiệp Cao học chuyên ngành Chính sách công. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Nghiên cứu về người có công luôn là một vấn đề được cả nước quan tâm. Đến nay đã có rất nhiều công trình nghiên cứu về vấn đề này dưới các khía cạnh khác nhau, cụ thể: Bài báo “Chính sách ưu đãi người có công: 70 năm hình thành và phát triển” (2017), Tạp chí Lao động và Xã hội. ài viết đề cập đến quá trình hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến chính sách ưu đãi đối với người có công, bài viết chỉ ra một số bất cập của Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng và các chính sách ưu đãi đối với người có công từ đó cũng đưa ra một số phư ng hướng để hoàn thiện chính sách ưu đãi đối với người có công. Sách chuyên khảo của Nguyễn Mạnh, “Chính sách ưu đãi người có công và công tác đ n ơn đáp nghĩa của Nhà nước Việt Nam hiện nay”, nhà xuất bản Lao động. Tác giả tìm hiểu ngọn nguồn đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc ta và tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về đền n đáp nghĩa. Tổng kết những nghĩa cử cao đ p trong công tác đền n đáp nghĩa của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta trong những năm qua, những điều đã đạt được và những vấn đề cần hướng tới trong thời đại mới đồng thời tập hợp, hệ thống các văn bản về chính sách người có công. ài viết của tác giả Lê Tấn Dũng (2019), “Thực hiện chính sách đối với người có công - Kết quả và những vấn đ đặt ra”, Tạp chí Cộng sản đề cập đến các vấn đề chính như: Thành tựu thực hiện chính sách người có công, những vấn đề c n tồn tại, hạn chế và từ đó xác định nhiệm vụ và giải pháp khắc phục trong thời gian tới. Trần Quốc Dũng (2020), “Tiếp tục thực hiện có hiệu quả chính sách hậu phương quân đội và hoạt động đ n ơn đáp nghĩa”, Tạp chí Cộng sản đề cập đến thành tựu chủ yếu thực hiện chính sách hậu phư ng quân đội và hoạt động đền n đáp nghĩa người có công trong quân đội, chỉ ra một số vấn đề hạn chế và để xuất một số nội dung, giải pháp để các đ n vị trong quân đội tiếp tục thực hiện tốt chính sách hậu phư ng quân đội và đền n đáp nghĩa người có công. Phạm Hải Hưng (2007), “Nâng cao năng lực của cơ quan hành chính Nhà nước trong thực hiện pháp luật ưu đãi người có công với cách mạng ở nước ta hiện nay”. Luận văn nghiên cứu về năng lực của c quan hành chính nhà nước trong việc thực hiện pháp luật ưu đãi đối với người có công. Luận văn tiếp cận dưới góc độ pháp luật nói chung trên phạm vi cả nước, chưa nghiên cứu việc nâng cao thực hiện chế độ, chính sách dưới góc độ tổng thể và cụ thể. Nguyễn Thị Huyền Trang (2014) “Pháp luật ưu đãi người có công và thực tiễn tại tỉnh Nghệ An”. Luận văn đề cập về pháp luật ưu đãi người có công trên địa bàn tỉnh Nghệ An. Trong nội dung của đề tài, tác giả đã đưa ra những nhận xét, đánh giá thực trạng tổ chức thực hiện, kết quả đạt được và hạn chế của pháp luật ưu đãi người có công trên địa bàn tỉnh Nghệ An thông qua đó đề xuất những giải pháp và kiến nghị có thể áp dụng để khắc phục những hạn chế và hoàn thiện h n pháp luật ưu đãi người có công, góp phần nâng cao đời sống cho các đối tượng chính sách trên địa bàn tỉnh. Nguyễn Thị Phư ng Thanh (2015), bài báo “pháp luật v ưu đãi người có công với cách mạng ở Việt Nam hiện nay”. ài viết đưa ra các văn bản luật ưu đãi xã hội đối với người có công từ năm 1986 đến nay và chỉ ra một số hạn chế bất cập trong tổ chức, triển khai, thực hiện các văn bản pháp luật đối với người có công, từ đó tác giả cũng nêu một số nguyên tắc để nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật ưu đãi người có công với cách mạng. Đỗ Thị Hồng Hà (2011), “Quản lý nhà nước v ưu đãi người có công ở Việt Nam hiện nay”. Nội dung của luận văn tiếp cận nghiên cứu về các quy định của pháp luật, chính sách ưu đãi người có công, thực trạng thực hiện chính sách đối với người có công qua đó đề xuất một số giải pháp góp phần nâng cao năng lực, hiệu quả QLNN về ưu đãi người có công trên phạm vi cả nước. Phạm vi nghiên cứu của luận văn là cả nước và các giải pháp của luận văn ở tầm vĩ mô nên chưa đề cấp đến các vấn đề cụ thể của từng địa phư ng. Phạm Thị Dung (2014), “Tổ chức thực thi chính sách ưu đãi người có công với cách mạng trên địa bàn huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định”. Luận văn nghiên cứu thực tiễn tổ chức thực thi chính sách ưu đãi người có công với cách mạng trên địa bàn huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định, đưa ra một số giải pháp nâng cao hiệu quả tổ chức thực thi chính sách ưu đãi người có công với cách mạng trên địa bàn huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn là địa bàn huyện Xuân Trường. Nguyễn Xuân ách (2015), “Quản lý nhà nước đối với người có công trên địa bàn huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam”. Luận văn nghiên cứu việc QLNN đối với người có công, tổ chức quản lý và thực thi chính sách ưu đãi người có công với cách mạng ở huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam. Ngô Công Viên (2015), “Chính sách đối với người có công với cách mạng trên địa bàn tỉnh Nam Định”. Luận văn nghiên cứu thực trạng thực hiện chính sách ưu đãi người có công với cách mạng trên địa bàn tỉnh Nam Định, đưa ra định hướng và giải pháp nâng cao năng lực thực thi chính sách ưu đãi đối với người có công với cách mạng trên địa bàn tỉnh Nam Định. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn là địa bàn tỉnh Nam Định. .