Luận văn Quản lý thuế đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Cục Thuế Thành Phố Đà Nẵng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO …………/………… BỘ NỘI VỤ ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA ĐỖ THỊ THANH THÙY QUẢN LÝ THUẾ ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHI

ỆP NGOÀI QUỐC DOANH TẠI CỤC THUẾ THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… …�

��/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA ĐỖ THỊ THANH THÙY QUẢN LÝ THUẾ ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH TẠI CỤC THUẾ THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng Mã số: 834 02 01 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. Bùi Thị Thùy Nhi LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn thạc sỹ “Quản lý thuế đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Cục Thuế Thành Phố Đà Nẵng” là công trình nghiên cứu độc lập của riêng tôi. Các số liệu, kết quả, ý kiến nêu trong Luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng và chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu khoa học nào trước đây. Hà Nội, ngày 26 tháng 11 năm 2020 Tác giả Đỗ Thị Thanh Thùy LỜI CẢM ƠN Với tình cảm trân trọng nhất, tác giả Luận văn xin bày tỏ sự cảm ơn chân thành, sâu sắc tới TS.Bùi Thị Thùy Nhi vì sự tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tác giả trong quá trình thực hiện luận văn. Tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn đến Ban Giám hiệu, các Giảng viên đã nhiệt tình giảng dạy, truyền đạt kiến thức trong quá trình tác giả theo học tại trường. Cảm ơn toàn thể cán bộ, nhân viên Học viện Hành chính Quốc gia đã tạo điều kiện thuận lợi nhất cho tác giả trong thời gian học tập và nghiên cứu nhằm hoàn thành chương trình Thạc sỹ. Xin chân thành cảm ơn các đồng chí lãnh đạo, đồng nghiệp trong cơ quan đã tạo điều kiện để tác giả theo học chương trình đào tạo thạc sỹ và hoàn thành bản luận văn được thuận lợi. Cảm ơn gia đình, những người bạn đã cùng đồng hành, khích lệ, hỗ trợ, giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình học tập và hoàn thiện bản luận văn này. Sau cùng, xin được cảm ơn các Thầy, Cô trong Hội đồng bảo vệ và kính mong nhận được sự quan tâm, nhận xét của các Thầy, Cô để tác giả có điều kiện hoàn thiện tốt hơn những nội dung của luận văn nhằm đạt được tính hiệu quả, hữu ích khi áp dụng vào trong thực tiễn. Xin trân trọng cảm ơn! Hà Nội, ngày 26 tháng 11 năm 2020 Tác giả Đỗ Thị Thanh Thùy MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN DANH MỤC TỪ NGỮ VIẾT TẮT DANH MỤC BẢNG DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ MỞ ĐẦU 1 CHƯƠNG I CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ THUẾ ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH. 8 1.1. Những vấn đề cơ bản về thuế đối với doanh nghiệp NQD8 1.1.1. Khái niệm về thuế 8 1.1.2. Bản chất, chức năng của thuế 9 1.1.3. Vai trò của thuế trong nền kinh tế thị trường. 11 1.1.4. Các loại thuế đối với doanh nghiệp NQD 15 1.2. Quản lý thuế đối với doanh nghiệp NQD. 16 1.2.1. Khái niệm, mục tiêu quản lý thuế đối với doanh nghiệp NQD. 16 1.2.2. Sự cần thiết quản lý thuế đối với doanh nghiệp NQD. 21 1.2.3. Nguyên tắc quản lý thuế đối với doanh nghiệp NQD 22 1.2.4. Nội quản lý thuế đối với doanh nghiệp NQD 23 1.2.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh. 30 1.3. Kinh nghiệm quản lý thuế đối với DN NQD tại một số Cục Thuế và bài học kinh nghiệm cho Cục Thuế TP. Đà Nẵng 32 1.3.1. Kinh nghiệm quản lý thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại một số Cục Thuế. 32 1.3.2. Bài học về quản lý thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh cho Cục Thuế TP.Đà Nẵng 35 TIỂU KẾT CHƯƠNG I. 38 CHƯƠNG II THỰC TRẠNG QUẢN LÝ THUẾ ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH TẠI CỤC THUẾ THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG. 39 2.1. Khái quát chung về Thành phố Đà Nẵng. 39 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên 39 2.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội. 39 2.1.3. Tác động của các yếu tố tự nhiên – xã hội đến công tác quản lý thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Cục Thuế TP. Đà Nẵng. 40 2.2. Tình hình phát triển của doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên địa bàn TP. Đà Nẵng 41 2.2.1. Số lượng, quy mô, ngành nghề kinh doanh của DN NQD 41 2.2.2. Các loại hình doanh nghiệp NQD 41 2.2.3. Tình hình sản suất kinh doanh của doanh nghiệp NQD 43 2.3. Tình hình triển khai thực hiện dự toán thu NSNN của DN NQD 2015-2019 44 2.4. Thực trạng quản lý thuế của Cục thuế TP. Đà Nẵng 44 2.4.1. Khái quát bộ máy quản lý thuế của Cục thuế TP. Đà Nẵng. 44 2.4.2. Thực trạng quản lý thuế với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Cục thuế thành phố Đà Nẵng. 48 2.5. Đánh giá thực trạng quản lý thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Cục thuế tỉnh Đà Nẵng 78 2.5.1. Những kết quả đạt được. 78 2.5.2. Những hạn chế. 79 2.5.3. Nguyên nhân của hạn chế trong quản lý thuế đối với doanh nghiệp Ngoài quốc doanh tại Cục thuế thành phố Đà Nẵng. 86 TIỂU KẾT CHƯƠNG II 92 CHƯƠNG III PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ THUẾ ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH TẠI CỤC THUẾ TP. ĐÀ NẴNG. 94 3.1. Quan điểm và định hướng tăng cường quản lý thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Cục thuế Thành phố Đà Nẵng. 94 3.1.1. Quan điểm phát triển KT-XH và mục tiêu phát triển KT-XH của Thành phố Đà Nẵng. 94 3.1.2. Mục tiêu của Cục Thuế TP. Đà Nẵng về quản lý thuế đến năm 2025 95 3.2. Một số giải pháp nhằm tăng cường quản lý thuế đối với doanh nghiệp Ngoài quốc doanh tại Cục thuế TP.Đà Nẵng đến năm 202599 3.2.1. Tăng cường công tác đăng ký thuế (Cấp mã số thuế) 99 3.2.2. Tăng cường công tác kê khai và kế toán thuế 100 3.2.3. Nâng cao hiệu quả, hiệu lực của công tác thanh tra, kiểm tra thuế 103 3.2.4. Tăng cường công tác quản lý thu nợ và cưỡng chế nợ thuế đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh 106 3.2.5. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền hỗ trợ, nâng cao nhận thức của các doanh nghiệp ngoài quốc doanh 108 3.2.6. Mt số giải pháp khác 111 3.3. Một số kiến nghị với cơ quan Thuế và các Bộ ngành có liên quan. .118 3.3.1. Đối với Tổng cục Thuế 118 3.3.2. Đối với các Bộ, ngành có liên quan. 118 TIẾU KẾT CHƯƠNG III 124 KẾT LUẬN. 125 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO127 DANH MỤC TỪ NGỮ VIẾT TẮT TT TỪ NGỮ TỪ NGỮ ĐẦY ĐỦ 1 VIẾT TẮT DN 2 NQD Ngoài quốc doanh 3 NNT Người nộp thuế 4 SXKD Sản xuất kinh doanh 5 NSNN Ngân sách Nhà nước 6 GTGT Giá trị gia tăng 7 TNDN Thu nhập doanh nghiệp 8 TNCN Thu nhập cá nhân 9 TTĐB Tiêu thụ đặc biệt 10 TNHH Trách nhiệm hữu hạn 11 DNNN Doanh nghiệp nhà nước 12 VND Việt Nam đồng 13 TMS Hệ thống quản lý thuế tập trung 14 DWH Kho cơ sở dữ liệu tập trung 15 eTax Thuế điện tử 16 TPH Hệ thống tập trung và khai thác thông tin Doanh nghiệp NNT 17 MST Mã số thuế 18 ĐTNT Đối tượng nộp thuế 19 KT-XH Kinh tế - xã hội 20 ISO Tổ chức tiêu chuẩn hóa quốc tế 21 UBND Ủy ban nhân dân DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1 : Tình hình thực hiện dự toán 2015-2019 44 Bảng 2.2 : Tình hình nộp tờ khai thuế GTGT khai thuế 2015-2019 53 Bảng 2.3 : Tình hình nộp tờ khai thuế TTĐB khai thuế 2015-2019 54 Bảng 2.4 : Tình hình nộp tờ khai thuế TN khai thuế 2015-2019 54 Bảng 2.5: Doanh thu hàng hóa bán ra chịu thuế GTGT của các DN NQD giai đoạn 2015-2019 59 Bảng 2.6: Tổng doanh thu của các DN NQD giai đoạn 2015-2019 61 Bảng 2.7: Tình hình hoàn thuế GTGT của DN NQD 2015 – 2019 64 Bảng 2.8: Tình hình công tác tuyên truyền NNT giai đoạn 2015 – 2019 67 Bảng 2.9 : Tình hình công tác hỗ trợ Người nộp thuế Giai đoạn 2015 - 201968 Bảng 2.10 : Tình hình kiểm tra hồ sơ khai thuế tại trụ sở cơ quan Thuế đối với doanh nghiệp NQD 69 Bảng 2.11 : Tình hình kiểm tra thuế tại DN đối với doanh nghiệp NQD 71 Bảng 2.12 : Tình hình thanh tra thuế đối với DN doanh nghiệp NQD 72 Bảng 2.13 : Tình hình nợ đọng thuế của doanh nghiệp NQD giai đoạn 2015 – 2019 76 DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ Biểu đồ 1.1 : Tỷ trọng huy động thu NSNN/GDP 12 Biểu đồ 2.1 : Cơ cấu loại hình doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Cục Thuế TP. Đà Nẵng (Tính đến 31/12/2019) 43 Biểu đồ 2.2 : Số lượng DN đăng ký thuế giai đoạn 2015-2019 51 Biểu đồ 2.3 : Tốc độ tăng doanh nghiệp NQD giai đoạn 2015-2019 52 Biều đồ 2.4 : Thu NSNN DN NQD giai đoạn 2015-2019 57 Biểu đồ 2.5 : Tốc độ thu NSNN DN NQD giai đoạn 2015-2019 57 Sơ đồ 1.1 : Quy trình QLT theo cơ chế NNT tự kê khai, tự nộp thuế 24 Sơ đồ 2.1 : Tổ chức bộ máy Cục thuế TP. Đà Nẵng 46 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Thuế là một trong những công cụ chính sách hết sức quan trọng của Nhà nước trong quản lý và điều tiết nến kinh tế quốc dân và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Thuế nói chung là một khoản tiền mà nhà kinh doanh và người mua hàng hóa, dịch vụ phải nộp cho Nhà nước như một nghĩa vụ để tạo nguồn thu cho ngân sách Nhà nước. Không có thuế Nhà nước sẽ không có nguồn thu ngân sách, dẫn đến bộ máy Nhà nước không thể hoạt động được. Những kết quả đạt được trong công tác quản lý thu thuế thời gian qua đã góp phần tích cực hoàn thành các mục tiêu Chiến lược phát triển kinh tế xã hội của Đảng và Nhà nước đề ra. Cục Thuế TP. Đà Nẵng được thành lập theo Quyết định số 1136 TC/TCCB ngày 14/12/1996 của Bộ trưởng Bộ Tài chính trên cơ sở thực hiện Nghị quyết tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa IX ngày 6/11/1996 về chia tách địa giới hành chính tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng thành 2 đơn vị hành chính mới trực thuộc trung ương (tỉnh Quảng Nam và TP Đà Nẵng). Trong hơn 20 năm qua kể từ khi là thành phố trực thuộc Trung ương, ngành Thuế Đà Nẵng đã có những bước trưởng thành nhanh chóng: nhiều năm liên tục hoàn thành vượt mức dự toán thu ngân sách do Bộ Tài chính và Hội đồng Nhân dân thành phố giao, với số thu năm sau luôn cao hơn năm trước. Tính đến hết năm 2019, thu nội địa của Cục Thuế TP Đà Nẵng chiếm 19,2% trong tổng thu NSNN cả nước do ngành thuế quản lý và là địa phương có số thu NSNN lớn, xếp vị trí thứ 9/63 tỉnh, thành phố, là 01 trong 16 địa phương có số thu điều tiết về NSTW (tỷ lệ điều tiết NSTW hưởng 32%, NSĐP hưởng 65%). Trong đó, thu từ khu vực kinh tế ngoài quốc doanh chiếm 26% tổng thu ngân sách địa phương. Đây là nguồn thu chiếm tỷ trọng lớn trong tổng thu nội địa trên địa bàn. Cùng với tốc độ phát triển kinh tế, sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế thì xu hướng kinh tế ngoài quốc doanh ngày càng phát triển, nguồn thu từ các doanh nghiệp ngoài quốc doanh sẽ tăng lên, trong khi nguồn lực của Cơ quan thuế thiếu, lại phải dàn trải trên nhiều lĩnh vực; sự thiếu đồng bộ về chính sách, sự thiếu đồng bộ và quyết liệt trong công tác phối hợp giữa các sở, ngành địa phương dẫn đến công tác quản lý thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên địa bàn Thành Phố còn bộc lộ một số tồn tại, đó là: Chưa tuân thủ đúng quy trình quản lý thuế, chế độ sổ sách kế toán, hoá đơn chứng từ còn thực hiện tùy tiện, chưa đúng chế độ; Tình trạng nộp thuế chưa phản ánh đúng quy mô SXKD của doanh nghiệp, còn nhiều doanh nghiệp sử dụng hóa đơn bất hợp pháp nhằm mục đích trốn thuế, chiếm đoạt tiền thuế của Nhà nước; Hiện tượng khai man trốn thuế lậu thuế còn nhiều, từ đó tạo ra sự bất bình đẳng và sự cạnh tranh không lành mạnh giữa các thành phần kinh tế. Vì vậy, trong thời gian tới ngành thuế TP. Đà Nẵng cần có nhiều giải pháp quản lý thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh. Là công chức công tác trong ngành Thuế, hiểu được tầm quan trọng của Luật quản lý thuế, có điều kiện được học tập và trực tiếp quản lý tình hình thực hiện nhiệm vụ thu NSNN của Cục Thuế Thành Phố Đà Nẵng, đặc biệt qua thời gian học tập và nghiên cứu tại Học viện hành chính quốc gia, tác giả đã đi sâu nghiên cứu lĩnh vực quản lý thuế đối với các doanh nghiệp NQD tại Cục Thuế TP. Đà Nẵng với mong muốn đưa ra các giải pháp quản lý thuế hiệu quả đối với doanh nghiệp NQD nhằm tăng thu cho NSNN, đảm bảo công bằng xã hội trong nộp thuế đối với các đối tượng nộp thuế. Do vậy, tác giả tác giả đã chọn đề tài “Quản lý thuế đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Cục thuế thành phố Đà Nẵng” làm đề tài Luận văn Thạc sĩ. 2. Tình hình nghiên cứu thuộc lĩnh vực của Luận văn Đã có nhiều đề tài nghiên cứu về lĩnh vực Quản lý thuế đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh, tuy nhiên, các đề tài này chủ yếu nghiên cứu thời gian trước đây, phạm vi nghiên cứu, không gian và thời gian nghiên cứu khác nhau, về cơ sở lý luận, thực tiễn và thực trạng công tác quản lý thuế đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh có nhiều khác biệt. Vì vậy, đề tài “Quản lý thuế đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Cục thuế thành phố Đà Nẵng” đi sâu phân tích thực trạng công tác quản lý thu thuế đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh giai đoạn 2015-2019 tại Cục thuế thành phố Đà Nẵng, đưa ra một số giải pháp quản lý thuế đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Cục thuế thành phố Đà Nẵng giai đoạn 20202025. Cụ thể một số đề tài nghiên cứu về lĩnh vực Quản lý thuế đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh: (1) Quản lý thu thuế các doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên địa bàn tỉnh huyện Thanh Liêm tỉnh Hà Nam, của tác giả Nguyễn Thị Biên, Luận văn Thạc sỹ Quản lý kinh tế (năm 2015), Trường Đại học Kinh tế. Tác giả đã phân tích thực trạng công tác quản lý thuế các doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên địa bàn huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam từ đó đánh giá, chỉ ra những kết quả cũng như những hạn chế về quản lý thu thuế doanh nghiệp ngoài quốc doanh. Tại Luận văn này tác giả mới chỉ đề xuất giải pháp tập trung khắc phục những hạn chế trong thực tế nhằm tăng cường công tác quản lý thu thuế doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên địa bàn huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam, chưa đi vào nghiên cứu chi tiết các giải pháp về quản lý thu thuế đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh. (2) Quản lý thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh - Thực tiễn tại địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc” của tác giả Nguyễn Phương Hiền, Luận văn Thạc sĩ (2014), Trường đại học Quốc gia Hà Nội.Tác giả đã chỉ ra cơ sở lý luận, thực tiễn những vấn đề chung nhất về công tác quản lý thuế đặc biệt là pháp luật thuế tại Cục Thuế tỉnh Vĩnh Phúc từ đó đưa ra những kiến nghị hoàn thiện công tác quản lý thuế. (3) Hoàn thiện công tác quản lý thuế GTGT đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên địa bàn Tỉnh Quảng trị, của tác giả Nguyễn Thị Phương Linh, Luận văn Thạc sỹ Khoa học kinh tế (năm 2018), trường Đại học Huế. Tác giả đi sâu nghiên cứu thực trạng quản lý thuế GTGT, chỉ ra những tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý thuế GTGT gây thất thu cho NSNN như việc quản lý chủ yếu dựa trên phương pháp phân tích, đánh giá rủi ro dựa trên cơ sở dữ liệu ứng dụng của ngành để thực hiện việc phân tích, nguồn dữ liệu chưa thực sự tin cậy, thông tin còn thiếu nên rất khó khăn cho việc xác định đúng số thuế quản lý; bên cạnh đó, trình độ chuyên môn nghiệp vụ của công chức còn chưa đồng đều dẫn đến chất lượng quản lý thuế chưa cao, kết quả xử lý còn hạn chế. Trên cơ sở những tồn tại này, tác giả đưa ra các giải pháp quản lý thuế GTGT góp phần tăng thu cho NSNN, đảm bảo công bằng giữa người nộp thuế. (4) Hoàn thiện công tác quản lý thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Cục Thuế tỉnh Nam Định, của tác giả Đỗ Phương Anh, Luận văn Thạc sĩ kinh tế (năm 2018), Trường Đại học Chu Văn An. Tác giả đi sâu nghiên cứu thực trạng quản lý đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh, chỉ những tồn tại trong công tác cấp mã số thuế, đăng ký thuế, kê khai, nộp thuế, thanh tra, kiểm tra thuế, nợ thuế từ đó đưa ra giải pháp để hoàn thiện công tác quản lý thuế cho ngành thuế TỈnh Nam Định. (5) Hoàn thiện công tác quản lý thuế đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi Cục Thuế Huyện Vĩnh Linh, Tỉnh Quảng trị, của tác giả Nguyễn Ngọc Quang, Luận văn Thạc sỹ Khoa học kinh tế (năm 2019), trường Đại học .