Luận văn Quản lý chi đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ………/……… …/… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN ANH TUẤN QUẢN LÝ CHI ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN S

ÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN EA SÚP, TỈNH ĐẮK LẮK LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ CÔNG BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ………/……… …/… H�

��C VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN ANH TUẤN QUẢN LÝ CHI ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN EA SÚP, TỈNH ĐẮK LẮK LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. LÊ TOÀN THẮNG LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi và chưa được công bố ở bất kỳ công trình nào. Những số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực, khách quan. Số liệu được thu thập từ các cơ quan chuyên môn thuộc UBND huyện Ea Súp, có dẫn chứng nguồn gốc rõ ràng và đảm bảo về bản quyền tác giả theo quy định. . Tác giả luận văn Nguyễn Anh Tuấn LỜI CẢM ƠN Luận văn này là kết quả tổng hợp của quá trình học tập, nghiên cứu kết hợp với kinh nghiệm thực tiễn trong quá trình công tác và sự nổ lực cố gắng của bản thân. Để hoàn thành luận văn này, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới toàn thể cán bộ công chức phòng Tài chính – Kế hoạch huyện Ea súp đã nhiệt tình giúp đỡ, hỗ trợ cho tôi. Đặc biệt tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc nhất đến TS Lê Toàn Thắng là người trực tiếp hướng dẫn khoa học luận văn của tôi. Thầy đã quan tâm giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thiện đề tài này. Tôi cũng xin bày tỏ sự biết ơn đến lãnh đạo UBND huyện Ea Súp, các đồng nghiệp, các phòng, ban, các xã, thị trấn, các đơn vị hoạt động trong lĩnh vực xây dựng cơ bản trên địa bàn huyện Ea Súp đã tạo điều kiện giúp đỡ để tôi thực hiện và hoàn thành luận văn này. Mặc dù bản thân đã hết sức nỗ lực, cố gắng để hoàn thành tốt Luận văn, nhưng không thể tránh khỏi những thiếu sót, khiếm khuyết. Do đó tôi rất mong nhận được sự góp ý chân thành của quý thầy (cô) bạn bè để luận văn này được hoàn thiện hơn! Xin chân thành cảm ơn! Ea Súp, ngày tháng Tác giả luận văn Nguyễn Anh Tuấn năm 2020 MỤC LỤC Trang LỜI CAM ĐOAN. i MỤC LỤC iii DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT.v DANH MỤC CÁC BẢNG. vi DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ. vii MỞ ĐẦU. viii CHƯƠNG 1: CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ QUẢN LÝ CHI ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC1 1.1. Tổng quan về chi đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước 1 1.2. Quản lý chi đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước cấp huyện 12 1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý chi đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước cấp huyện 1.4. 28 Kinh nghiệm quản lý chi đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước của một số địa phương và bài học cho huyện Ea Súp 32 Tóm tắt Chương 1 36 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CHI ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI HUYỆN EA SÚP 37 2.1. Khái quát về đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk 2.2. 37 Thực trạng quản lý chi đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước tại huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk 46 2.3. Đánh giá thực trạng quản lý chi đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước tại huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk 61 CHƯƠNG 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ CHI ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI HUYỆN EA SÚP, TỈNH ĐẮK LẮK 76 3.1. Định hướng chi đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nươc cho mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội huyện Ea Súp giai đoạn 2020 – 2026 76 3.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý chi đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước tại huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk 79 3.3. Một số kiến nghị các cấp 100 KẾT LUẬN 104 TÀI LIỆU THAM KHẢO 106 DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT Chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ XDCB Xây dựng cơ bản NSNN Ngân sách nhà nước UBND Ủy ban nhân dân HĐND Hội đồng nhân dân KTXH Kinh tế xã hội tài sản cố định Tài sản cố định XDCT Xây dựng công trình TW Trung ương DANH MỤC CÁC BẢNG Tên Nội dung Trang Bảng 2.1 Vốn đầu tư XDCB tại huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk giai đoạn 2016 – 2019 39 Bảng 2.2 Tình hình thu, chi ngân sách nhà nước tại huyện Ea 40 Súp, tỉnh Đắk Lắk giai đoạn 2016 – 2019 Bảng 2.3 Tình hình thực hiện chi đầu tư XDCB từ NSNN tại 42 huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk giai đoạn 2016 - 2019 Bảng 2.4 Thực trạng kế hoạch phân bổ vốn đối với nguồn ngân 44 sách Trung ương, tỉnh bổ sung mục tiêu Bảng 2.5 Thực trạng kế hoạch phân bổ vốn đối với nguồn ngân 45 sách huyện Bảng 2.6 Bảng thời gian nộp hồ sơ quyết toán và thẩm tra, phê 53 duyệt quyết toán Bảng 2.7 Tình hình quyết toán vốn đầu tư XDCB từ NSNN tại 60 huyện Ea Súp Bảng 2.8 Cơ cấu phân bổ vốn đầu tư theo từng ngành, lĩnh vực 79 DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ Tên Nội dung Sơ đồ 1.1. Sơ đồ các giai đoạn đầu tư xây dựng cơ bản Sơ đồ 2.1 Sơ đồ tổ chức bộ máy phòng Tài chính – kế hoạch huyện Ea Súp Trang 4 55 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết nghiên cứu đề tài Nguồn vốn đầu tư phát triển của nhà nước nói riêng và của toàn xã hội nói chung ngày càng tăng, góp phần quan trọng làm chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân. Trong thời gian qua huyện Ea súp, Tỉnh Đắk Lắk đã triển khai nhiều dự án đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) thuộc nguồn vốn ngân sách nhà nước (NSNN). Nhìn chung, các cơ quan quản lý nhà nước ở địa phương đã có nhiều biện pháp nhằm tăng cường quản lý vốn đầu tư nên đã có nhiều đóng góp to lớn trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội. Các dự án đầu tư đã phát huy hiệu quả, điều này đã mang lại cho địa phương một hệ thống cơ sở hạ tầng khá đồng bộ, diện mạo xã hội đang từng bước khởi sắc, kinh tế phát triển, đời sống người dân ngày càng được nâng cao, góp phần vào sự phát triển chung của tỉnh và cả nước. Bên cạnh những kết quả đạt được trong việc sử dụng vốn Ngân sách nhà nước vào đầu tư xây dựng cơ bản, trên địa bàn huyện cũng còn tồn tại nhiều hạn chế cần phải giải quyết như: Do xuất phát điểm thấp, hệ thống các văn bản pháp quy chưa được đồng bộ dẫn đến việc triển khai ở cơ sở còn lúng túng, lực lượng cán bộ có chuyên môn quản lý đầu tư chưa nhiều, dẫn đến tình trạng còn sai phạm trong quản lý, hiệu quả đầu tư chưa cao. Công tác bố trí và giải ngân nguồn vốn ngân sách nhà nước cho các dự án đầu tư XDCB nổi lên một số vấn đề như: nguồn vốn ngân sách huyện bố trí cho các dự án hàng năm thấp, chưa tương xứng với nhu cầu; tiến độ thực hiện dự án chậm; khả năng giải ngân thấp so với yêu cầu; công tác quyết toán vốn đầu tư xây dựng công trình hoàn thành chậm, kéo dài, công trình chậm đưa vào khai thác sử dụng, dẫn đến hiệu quả sau đầu tư hạn chế. Xuất phát từ những lý do trên, tác giả đã lựa chọn đề tài “Quản lý chi đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk” làm luận văn Thạc sỹ chuyên ngành quản lý công. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu Đề tài luận văn Chi đầu tư XDCB từ NSNN là một khoản chi lớn của NSNN, do đó tăng cường quản lý chi đầu tư XDCB từ NSNN là rất quan trọng, và nó càng quan trọng hơn khi nguồn lực ngân sách bị thiếu hụt nhưng đòi hỏi chi đầu tư phải hiệu quả thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhanh, giải quyết toàn diện các vấn đề xã hội. Vì vậy, vấn đề quản lý chi đầu tư XDCB từ NSNN trở thành đối tượng nghiên cứu phổ biến trong các đề tài khoa học như: luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ, đề tài nghiên cứu khoa học ở cấp bộ, sở, ban, ngành,… Có thể khái quát qua tình hình nghiên cứu liên quan đến nội dung này trong thời gian những năm gần nhất như sau: Luận văn thạc sĩ của tác giả Nguyễn Thanh Minh về: “Quản lý đầu tư công trên địa bàn tỉnh Bình Định”, năm 2011. Luận văn đã tổng quan được các lý thuyết cơ bản về đầu tư và quản lý đầu tư công, qua đó tác giả đã phân tích thực trạng công tác quản lý đầu tư công trên địa bàn tỉnh Bình Định, đưa ra các hạn chế và nguyên nhân của hạn chế, đồng thời đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý đầu tư công trên địa bàn tỉnh Bình Định. Điểm mạnh của luận văn là có tính ICOR từ vốn NSNN để đánh giá hiệu quả đầu tư công, có đưa ra một dự án đầu tư công để làm ví dụ cho phân tích công tác quản lý đầu tư công trên địa bàn tỉnh Bình Định. Đề tài cấp bộ về “Nghiên cứu phân cấp quản lý nhà nước về đầu tư công ở Việt Nam”- 2011 của Viện nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương do thạc sỹ Trần Thị Thu Hương chủ nhiệm. Đề tài đã tập trung nghiên cứu phân tích thực trạng phân cấp quản lý đầu tư công ở Việt Nam, tìm ra những bất cập và nguyên nhân của những bất cập để từ đó đề xuất những quan điểm và giải pháp định hướng nhằm thúc đẩy công tác đổi mới phân cấp quản lý đầu tư công ở Việt Nam. Luận văn thạc sĩ của tác giả Nguyễn Hải Sơn về: “Hoàn thiện công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước ở huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang”, năm 2014. Luận văn đã hệ thống được các cơ sở lý luận cơ bản về quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN, phân tích thực trạng công tác quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN ở huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang, từ đó chỉ ra những kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân của hạn chế làm cơ sở cho các đề xuất giải pháp. Luận văn thạc sĩ của tác giả Đinh Công Tuyên về: “Quản lý chi đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn ngân sách nhà nước tại huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình”, năm 2014. Luận văn đã hệ thống hóa các cơ sở lý luận về quản lý chi đầu tư XDCB từ NSNN, qua đó tác giả phân tích thực trạng quản lý chi đầu tư XDCB từ NSNN tại huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình, từ đó đưa ra những giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý chi đầu tư XDCB từ NSNN tại huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình. Luận án tiến sĩ của tác giả Võ Văn Cần về: “Nghiên cứu cơ chế kiểm tra, giám sát vốn đầu tư xây dựng cơ bản thuộc nguồn vốn ngân sách nhà nước ở Việt Nam”, năm 2014. Luận án đã nghiên cứu cơ chế kiểm tra, giám sát vốn đầu tư XDCB thuộc nguồn NSNN ở Việt Nam nhằm phân tích, đánh giá hiệu quả hệ thống kiểm tra, giám sát đầu tư XDCB nguồn NSNN ở Việt Nam, những nhân tố tác động đến hiệu quả hoạt động hệ thống kiểm tra, giám sát vốn đầu tư XDCB nguồn NSNN ở Việt Nam. Luận văn thạc sĩ của tác giả Dương Anh Vĩ về: “Quản lý nhà nước đối với đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc”, năm 2015. Luận văn đã hệ thống hóa các cơ sở lý luận về quản lý đầu tư XDCB từ NSNN, qua đó tác giả phân tích thực trạng quản lý đầu tư XDCB từ NSNN tại tỉnh Vĩnh Phúc, từ đó đưa ra những giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý đầu tư XDCB từ NSNN trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc. Ngoài ra, trên các tạp chí chuyên ngành có rất nhiều bài viết, công trình đề cập đến quản lý chi đầu tư XDCB từ NSNN. Có thể kể ra đây một số bài viết quan trọng như: “Quyết toán vốn đầu tư XDCB – góc nhìn từ cơ quan Tài chính”, của tác giả Nguyễn Trọng Thản, Tạp chí Nghiên cứu tài chính kế toán, số 10 năm 2011; “Tăng cường quản lý nhằm nâng cao hiệu quả đầu tư công ở Việt Nam”, của tác giả Hoàng Thúy Nguyệt, Tạp chí Nghiên cứu Tài chính kế toán, số 3 năm 2012; “Tái cấu trúc đầu tư công ở Việt Nam thực trạng và giải pháp”, của tác giả Bùi Quang Bình, Tạp chí Phát triển Kinh tế, số 258 tháng 4 năm 2012; “Nâng cao hiệu quả đầu tư công ở Việt Nam” của PGS.TS Nguyễn Đình Tài, Tạp chí Tài chính số tháng 4/2012; "Nâng cao hiệu quả đầu tư công từ ngân sách nhà nước", của Tiến sĩ Nguyễn Minh Phong, Tạp chí Tài chính, số 5 năm 2013;…Các bài viết trên cho thấy bức tranh sơ bộ về tình hình quản lý chi đầu tư XDCB từ NSNN và giải pháp tăng cường quản lý chi đầu tư XDCB từ NSNN ở Việt Nam. Nhận thấy, hiện nay chưa có đề tài nào nghiên cứu về quản lý chi đầu tư XDCB từ NSNN tại huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk dưới góc độ kinh tế chính trị. Điểm mới của luận văn so với các công trình nghiên cứu trước đây đó là công trình nghiên cứu về công tác quản lý chi đầu tư XDCB từ NSNN mang tính đặc thù trên địa bàn huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk. Đồng thời đề ra được phương hướng, mục tiêu, hệ thống một số các giải pháp vừa có tính cấp bách trước mắt, vừa có tính chiến lược lâu dài cho chi đầu tư XDCB từ NSNN tại huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk với mục tiêu nâng cao hiệu lực, hiệu quả chi đầu tư XDCB từ NSNN phục vụ tốt hơn nhu cầu và lợi ích của nhân dân, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục tiêu nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn luận văn tập trung phân tích thực trạng quản lý chi đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước và từ đó đề xuất những giải pháp hoàn thiện. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Nghiên cứu tổng quan về lý luận và kinh nghiệm quản lý chi đầu tư xây dựng cơ bản từ NSNN cấp huyện trong và ngoài tỉnh Đắk Lắk. Nghiên cứu thực trạng chi đầu tư xây dựng cơ bản từ NSNN cấp huyện tại huyện Ea Súp từ năm 2016 - 2019, từ đó rút ra được thành tựu, hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế đó. Nghiên cứu kinh nghiệm và để ra các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý chi đầu tư XDCB từ NSNN trên địa bàn huyện Ea Súp trong thời gian tới. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Quản lý chi đầu tư XDCB từ NSNN tại huyện Ea súp, tỉnh Đắk Lắk gồm hoạt động đầu tư XDCB và công tác quản lý chi đầu tư XDCB từ NSNN. 4.2. Phạm vi nghiên cứu Về không gian: Huyện Ea Súp. Về thời gian: Nghiên cứu giai đoạn từ năm 2016 - 2019, đề xuất giải pháp cho đến năm 2025. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn 5.1 Phương pháp luận Luận văn “Quản lý chi đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước trên địa bàn huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk” được tiến hành nghiên cứu dựa trên cơ sở, nền tảng của lý luận Mác - Lênin về chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử. Tác giả luận giải các vấn đề về quản lý về chi đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước cơ bản theo tư duy logic biện chứng mang tính khách quan và trong mối liên hệ với các vấn đề khác liên quan đến hoạt động chi đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước. Luận văn cũng được hoàn thành dựa trên các quan điểm, đường lối, chủ trương, chính sách pháp luật của Đảng và Nhà nước Việt Nam về quản lý hoạt động ngân sách nhà nước. 5.2. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp thu thập thông tin: Xin số liệu và các văn bản, quyết định, hướng dẫn tại đơn vị, phòng ban thuộc UBND huyện Ea súp, tỉnh Đắk Lắk - Phương pháp phân tích so sánh: Phân tích các yêu tố ảnh hướng đến quán lý chi đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước cấp huyện trên địa bàn huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk. So sánh kết quả đạt được trong 4 năm và các nhân tố ảnh hưởng đến kết quả đó, từ đó rút ra được những kết quả chỉ ra những tồn tại, hạn chế để đánh giá 1 cách khách quan, khoa học. Sau đó xây dựng 1 số giải pháp chủ yếu nhằm hoàn thiện công tác quản lý chi đầu tư xây dựng cơ bản từ Ngân sách cấp huyện trên địa bàn huyện trong thời gian tới. - Phương pháp phân tích và xử lý số liệu: Phương pháp thống kê mô tả: Với các số liệu thu thập được tiến hành tổng hợp và xử lý dữ liệu. Qua đó sẽ tính toán mô tả so sánh bằng các đại lượng thống kê số tuyệt đối, số tương đối, bảng biểu làm căn cứ để chỉ rõ nguyên nhân và đề xuất giải pháp cho việc quản lý công tác chi thường xuyên Ngân sách cấp huyện của theo hướng tiết kiệm, hiệu quả, đúng mục đích, đúng đối tượng. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn 6.1. Ý nghĩa lý luận Luận văn cung cấp khung lý thuyết toàn diện về vấn đề quản lý chi đầu tư .