Luận văn Giáo dục đạo đức cho thanh niên của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tỉnh Bắc Ninh hiện nay

LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn “Giáo dục đạo đức cho thanh niên của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tỉnh Bắc Ninh hiện nay” là công trình nghi�

�n cứu của riêng tôi được thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học Ts. Cao Thị Hà. Các tài liệu tham khảo sử dụng trong luận văn là trung thực, các thông tin

trích dẫn có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng. Tác giả Nguyễn Thanh Tùng DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT CLB :Câu lạc bộ CHDCND :Cộng hòa dân chủ nhân dân ĐVTN :Đoàn viên thanh niên LHTN :Liên hiệp thanh niên TNCN :Thanh niên công nhân TNCS :Thanh niên Cộng sản TNTP :Thiếu niên tiền phong MỤC LỤC MỞ ĐẦU.1 Chương 1. LÝ LUẬN CHUNG VỀ TỔ CHỨC GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO THANH NIÊN CỦA ĐOÀN THANH NIÊN CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH9 1.1. Một số khái niệm cơ bản 9 1.2. Vai trò, nội dung tổ chức giáo dục đạo đức cho thanh niên của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh.19 1.3. Các yếu tố tác động đến tổ chức giáo dục đạo đức cho thanh niên của Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh… 36 Tiểu kết Chương 1. 46 Chương 2. THỰC TRẠNG TỔ CHỨC GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CỦA ĐOÀN THANH NIÊN CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH TỈNH BẮC NINH HIỆN NAY51 2.1. Những yếu tố tác động đến tổ chức giáo dục đạo đức cho thanh niên của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Bắc Ninh.51 2.2. Tổ chức giáo dục đạo đức cho thanh niên của Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh tỉnh Bắc Ninh hiện nay. 56 2.3. Đánh giá công tác tổ chức giáo dục đạo đức cho thanh niên của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Bắc Ninh. 71 Tiểu kết chương 2 80 Chương 3. PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP CƠ BẢN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TỔ CHỨC GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CỦA ĐOÀN THANH NIÊN CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH TỈNH BẮC NINH. 81 3.1. Phương hướng….81 3.2. Giải pháp 89 Tiểu kết chương 3 108 KẾT LUẬN 109 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Thanh niên là lực lượng đông đảo, chiếm trên 1/3 dân số và trên 1/2 lực lượng lao động xã hội, có vai trò quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Chủ tịch Hồ Chí Minh, khi đánh giá về vai trò của thanh niên, đã nhấn mạnh: “Thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà. Thật vậy, nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do các thanh niên” [30, tr.185]. Chính vì lý do đó, việc bồi dưỡng, chăm lo giáo dục cho tầng lớp này có tầm quan trọng đặc biệt. Trong Di chúc, Hồ Chí Minh đã từng căn dặn: “Đảng phải có kế hoạch đào tạo bồi dưỡng họ thành những người kế tục sự nghiệp cách mạng vừa hồng vừa chuyên. Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc làm rất quan trọng và rất cần thiết” [31, tr.510]. Kế thừa và vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh, trong Nghị quyết Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ VII, khóa X về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, Đảng ta khẳng định: “Thanh niên là rường cột của nước nhà, chủ nhân tương lai của đất nước, là lực lượng xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập quốc tế và xây dựng chủ nghĩa xã hội" [6, tr.7]. Trong những năm qua, nhận thức được tầm quan trọng đó, Đảng và Nhà nước ta cùng với các tổ chức chính trị - xã hội khác đã luôn chú trọng đến công tác thanh niên, quan tâm, bồi dưỡng giáo dục thanh niên về đạo đức, lối sống, bản lĩnh chính trị, hướng tới xây dựng lớp người kế tục mục tiêu, lý tưởng của Đảng “Xây dựng nước Việt Nam độc lập dân tộc gắn liền với Chủ nghĩa xã hội”. Trên cơ sở các quan điểm chỉ đạo, định hướng của Đảng và vai trò, trách nhiệm của tổ chức đối với công tác giáo dục cho thanh niên, trong thời gian qua, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Bắc Ninh đã phát huy vai trò, tổ chức tốt các hoạt động tuyên truyền, giáo dục, rèn luyện cho thanh niên. Trong đó, công tác giáo dục đạo đức là một trong những nội dung trọng tâm được thực hiện. Tuy nhiên, công tác tổ chức giáo dục đạo đức cho thanh niên của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Bắc Ninh còn có những hạn chế nhất định. Đó là công tác giáo dục từng lúc, từng nơi còn yếu, chưa phát huy được sức mạnh đồng bộ của các lực lượng xã hội trong giáo dục đạo đức cho thanh niên. Việc nắm bắt diễn biến, tình hình tư tưởng của thanh niên và thực hiện các nội dung giáo dục đạo đức cho thanh niên của Đoàn – Hội chưa được đổi mới về nội dung và phương thức để có sức hấp dẫn, lôi cuốn thanh niên. Một số nội dung, phương thức giáo dục chưa phù hợp với địa phương, đơn vị, lứa tuổi,… Đó cũng là một trong những nguyên nhân khiến cho một bộ phận thanh niên Bắc Ninh chạy theo lối sống thực dụng, xa rời các giá trị đạo đức tốt đẹp của dân tộc, có thái độ thờ ơ, bàng quan trước các sự kiện kinh tế, chính trị của đất nước. Điều nguy hiểm hiện nay là đã xuất hiện một bộ phận thanh niên tôn thờ chủ nghĩa cá nhân, sống ích kỷ, chạy theo lợi ích vật chất, coi đồng tiền là trên hết. Đặc biệt, vẫn có một số thanh niên phạm vào các tệ nạn xã hội, vi phạm pháp luật. Nhiều vụ án được khám phá trong thời gian gần đây cho thấy tỷ lệ phạm tội trong thanh niên có chiều hướng gia tăng. Thực trạng này đòi hỏi tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Bắc Ninh cần đặc biệt chú trọng việc giáo dục đạo đức cho thanh niên; qua đó, phát huy vai trò to lớn của thanh niên trong sự nghiệp cách mạng Việt Nam hiện nay. Chính vì lý do đó, tôi lựa chọn chủ đề Giáo dục đạo đức cho thanh niên của Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh tỉnh Bắc Ninh hiện nay làm đề tài luận văn thạc sĩ Quản lý công của mình 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Giáo dục đạo đức nói chung và giáo dục đạo đức cho thanh niên nói riêng trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng ở nước ta là một yêu cầu, nhiệm vụ quan trọng đặt ra thường xuyên, liên tục đối với tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Do đó, vấn đề này thu hút sự quan tâm nghiên cứu của nhiều nhà khoa học với nhiều công trình được công bố với những mức độ, cách tiếp cận khác nhau. Thứ nhất, những nghiên cứu về giáo dục đạo đức: -Công trình “Giáo dục và đào tạo trong thời kỳ đổi mới, chủ trương, thực hiện, đánh giá” (Ban Khoa giáo Trung ương, Nxb Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội, 2002) bao gồm các văn kiện của Đảng, một số bài phát biểu của các đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước tập trung đánh giá những thành tựu cũng như những hạn chế của ngành giáo dục nói chung, giáo dục đạo đức nói riêng…; Trong bài viết “Vai trò của giáo dục đạo đức đối với sự phát triển nhân cách trong cơ chế thị trường” (Trong cuốn: Mấy vấn đề đạo đức trong điều kiện kinh tế thị trường ở nước ta hiện nay, Nguyễn Trọng Chuẩn, Nguyễn Văn Phúc đồng chủ biên, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2003), tác giả Nguyễn Văn Phúc cho rằng, nền kinh tế thị trường, bên cạnh những mặt tích cực, còn có những ảnh hưởng, tác động tiêu cực tới nhân cách mỗi người. Thứ hai, những nghiên cứu về giáo dục đạo đức cho thanh niên: -Công trình “Thanh niên và lối sống của thanh niên Việt Nam trong quá trình đổi mới và hội nhập quốc tế” do Phạm Hồng Tung chủ biên tập trung làm sáng tỏ những vấn đề cơ bản về thanh niên và lối sống của thanh niên; khảo sát và phân tích tình hình thanh niên Việt Nam và lối sống của thanh niên trong hơn hai thập kỷ đổi mới đất nước. Công trình“Giáo dục đạo đức mới cho sinh viên trong điều kiện kinh tế thị trường ở Việt Nam hiện nay” của Lương Gia Ban, Nguyễn Thế Kiệt, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2013. Cuốn sách phân tích tầm quan trọng và nội dung giáo dục đạo đức mới cho sinh viên…; Ngoài các cuốn sách, các luận án, luận văn trên, liên quan đến chủ đề này cũng có có thể kể đến một số bài viết, như “Giáo dục truyền thống cách mạng cho thanh niên trong giai đoạn hiện nay” của tác giả Lại Quốc Khánh, Phan Duy An, Tạp chí Tuyên giáo, số 9 (2013). Thứ ba, những nghiên cứu về giáo dục đạo đức cho thanh niên của Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh: -Công trình “Tổng quan tình hình thanh niên, công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu niên giai đoạn 2007-2012” do tác giả Nguyễn Đắc Vinh làm chủ biên được xuất bản năm 2012. Cuốn sách tiếp cận các vấn đề liên quan đến thanh niên và đặt nó trong tương quan chung của xã hội, so sánh với các giai đoạn trước để chỉ ra những biến đổi, chiều hướng biến đổi của các vấn đề; những yếu tố tác động đến sự biến đổi đó; tổng kết, xác định những vấn đề nổi bật về tình hình thanh niên trong giai đoạn 5 năm (2007 – 2012 . Công trình“Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh – Những chặng đường phát triển” do tác giả Vũ Quang Hiển chủ biên (Nxb Chính trị quốc gia – sự thật, Hà Nội, 2014), đã tổng hợp nhiều bài viết của các tác giả khác nhau với các nội dung: tái hiện những trang sử vàng của các thế hệ thanh niên Việt Nam, khẳng định vai trò của lực lượng thanh niên Việt Nam trong quá trình hội nhập và phát triển đất nước hiện nay… Thứ tư, quản lý nhà nước về giáo dục đạo đức thanh niên: Nguyễn Thị Ngọc Huyền (2017) Quản lý giáo dục đạo đức cho thanh niên thành phố Hà Nội trong bối cảnh đổi mới”. Nghiên cứu đã hệ thống hóa cơ sở lý luận và kinh nghiệm quốc tế về giáo dục đạo đức và quản lý giáo dục đạo đức cho thanh niên . Phạm Văn thành (2009), Giáo dục đạo đức cho đoàn viên - thanh niên ở nước ta hiện nay – Thực trạng và giải pháp. Ở nghiên cứu này, tác giả cho rằng, yếu tố quyết định là ý thức tự giáo dục thực sự nghiêm khắc – sự phấn đấu hướng thiện của từng cá nhân, nhất là của đoàn viên – thanh niên… Bên cạnh đó, tác giả biết được một số tác giả khác đã lựa chọn đề tài có liên quan đến quản lý nhà nước về công tác thanh niên làm đề tài Luận văn Thạc sĩ như: Đề tài “Quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn thành phố Hải Phòng”, Luận văn Thạc sĩ Hành chính năm 2015 của tác giả Đỗ Khắc Tiến; Đề tài “Quản lý nhà nước đối với công tác thanh niên tại tỉnh Quảng Nam”, Luận văn Thạc sĩ Hành chính năm 2015 của tác giả Lê Quang Quỳnh; Đề tài “Quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn tỉnh Bình Dương”, Luận văn Thạc sĩ Hành chính năm 2017 của tác giả Trần Thiện Lộc. Các đề tài nghiên cứu nêu trên đã hệ thống hóa các cơ sở lý luận về công tác thanh niên và đề ra một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả, chất lượng quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên cơ sở phân tích, lý giải nhiều vấn đề liên quan đến tổ chức, hoạt động và thực trạng tại một số địa phương Thứ năm, những nghiên cứu về giáo dục đạo đức cho thanh niên của Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh tỉnh Bắc Ninh: Về cơ bản, việc giáo dục đạo đức cho thanh niên tỉnh Bắc Ninh cũng đã được chú ý, quan tâm. Tuy nhiên, sự quan tâm này mới chỉ dừng lại ở mức độ trong các báo cáo hàng năm, thường kỳ. Cho đến nay, chưa có một công trình nào nghiên cứu một cách có hệ thống công tác giáo dục đạo đức cho thanh niên tỉnh Bắc Ninh nói chung và công tác giáo dục đạo đức cho thanh niên trong tỉnh của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh nói riêng. Tuy nhiên, các báo cáo này cũng là tài liệu tham khảo quý để học viên tham khảo trong quá trình triển khai nghiên cứu đề tài. Trong các báo cáo đó, có thể kể đến Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Bắc Ninh khóa XIII trình tại Đại hội đại biểu Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Bắc Ninh lần thứ XIV, nhiệm kỳ 2017 – 2022 và Báo cáo tổng kết công tác giáo dục của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2012 – 2017. Nhìn chung, các cuốn sách, các công trình nghiên cứu, bài viết trên đều rất phong phú về nội dung và có hàm lượng khoa học cao, đã có đóng góp nhất định trong việc nêu rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn về yêu cầu của việc tổ chức giáo dục đạo đức nói chung, tổ chức giáo dục đạo đức cho thanh niên ở nước ta hiện nay; đã làm sáng tỏ ở mức độ nhất định tác động của các điều kiện kinh tế, xã hội, chính trị trong và ngoài nước tới sự biến đổi của đạo đức xã hội, đạo đức thanh niên, đề ra một số phương hướng để nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức. Tuy nhiên, một mặt, sự tổng quan của các công trình nghiên cứu, bài viết nói trên phản ánh tầm quan trọng và yêu cầu bức thiết của vấn đề giáo dục đạo đức cho thế hệ trẻ. Mặt khác, cũng cho thấy, việc giáo dục đạo đức cho thanh niên tỉnh Bắc Ninh của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh hiện nay cũng chưa được tập trung nghiên cứu một cách có hệ thống, bài bản và chuyên sâu. Vì vậy, việc triển khai nghiên cứu đề tài “Giáo dục đạo đức cho thanh niên của Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh tỉnh Bắc Ninh hiện nay” mang tính cấp thiết đối với thanh niên tỉnh Bắc Ninh hiện nay. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn 3.1. Mục đích của luận văn Trên cơ sở làm rõ vấn đề lý luận chung về tổ chức giáo dục đạo đức cho thanh niên và đánh giá thực trạng tổ chức giáo dục đạo đức cho thanh niên của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Bắc Ninh hiện nay, từ đó đề xuất một số phương hướng và giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả tổ chức giáo dục đạo đức cho thanh niên của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Bắc Ninh trong thời gian tới. 3.2. Nhiệm vụ của luận văn Để đạt được mục đích trên, luận văn thực hiện tốt một số nhiệm vụ sau: Một là, làm rõ một số vấn đề lý luận chung về tổ chức giáo dục đạo đức cho thanh niên của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Hai là, phân tích thực trạng tổ chức giáo dục đạo đức cho thanh niên của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Bắc Ninh hiện nay Ba là, đề xuất một số phương hướng và giải pháp cơ bản nhằm nâng cao tổ chức giáo dục đạo đức cho thanh niên của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Bắc Ninh hiện nay. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đề tài nghiên cứu về vấn đề tổ chức giáo dục đạo đức cho thanh niên của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Bắc Ninh hiện nay. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi về nội dung: đề tài chỉ đi sâu vào nghiên cứu vấn đề tổ chức giáo dục đạo đức cho thanh niên của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Bắc Ninh từ góc độ quản lý công. - Phạm vi về thời gian: từ năm 2014 đến nay - Phạm vi về không gian: địa bàn tỉnh Bắc Ninh 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu - Phương pháp luận: Luận văn được thực hiện trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử. -Phương pháp nghiên cứu khoa học cụ thể như: Phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh, thống kê… 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn -Kết quả nghiên cứu của luận văn sẽ góp phần hệ thống lý luận chung về tổ chức giáo dục đạo đức cho thanh niên của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh hiện nay. -Kết quả nghiên cứu luận văn có thể làm tài liệu tham khảo cho công tác nghiên cứu, tổng kết thực tiễn và có ý nghĩa khuyến nghị trong việc nâng cao vai trò tổ chức giáo dục đạo đức cho thanh niên của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh nói chung, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Bắc Ninh nói riêng trong tình hình hiện nay. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn gồm 3 chương: Chương 1: Lý luận chung về tổ chức giáo dục đạo đức cho thanh niên của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Chương 2: Thực trạng tổ chức giáo dục đạo đức cho thanh niên của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Bắc Ninh hiện nay. Chương 3: Phương hướng và giải pháp cơ bản nâng cao chất lượng tổ chức giáo dục đạo đức cho thanh niên của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Bắc Ninh. Chương 1 LÝ LUẬN CHUNG VỀ TỔ CHỨC GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO THANH NIÊN CỦA ĐOÀN THANH NIÊN CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH 1.1. Một số khái niệm cơ bản 1.1.1. Khái niệm thanh niên Thanh niên là lực lượng xã hội to lớn, là nguồn lực mạnh mẽ thúc đẩy sự phát triển của xã hội ở hiện tại và là chủ thể sáng tạo của tương lai; thanh niên có vị trí quan trọng trong suốt tiến trình lịch sử hình thành và phát triển của tất cả các dân tộc và các quốc gia trên thế giới. Hiện nay, khái niệm thanh niên được định nghĩa chưa có sự thống nhất, tùy thuộc vào nội dung và góc độ tiếp cận mà người ta đưa ra các khái niệm khác nhau về thanh niên. Từ điển Tiếng Việt, Nhà xuất bản Văn hóa thông tin, năm 1999, định nghĩa “Thanh niên là người còn trẻ, đang ở độ tuổi trưởng thành” [43, tr.871], khái niệm này nhìn nhận thanh niên dưới hai góc độ là độ tuổi – sinh học, và sự phát triển đến một mức được cho là hoàn chỉnh, đầy đủ về mọi mặt – sự trưởng thành. Từ góc độ sinh học, thanh niên là giai đoạn được xác định khi mà quá trình phát triển của cơ thể con người đã trải qua một khoảng thời gian nhất định, ở giai đoạn này sự phát triển về mặt sinh học như tầm vóc, hệ các cơ quan bên trong và các bộ phận bên ngoài của cơ thể đã dần hoàn thiện về mặt chức năng. Độ tuổi thanh niên được quy định tùy thuộc vào quan điểm và nhận thức của mỗi quốc gia, dao động từ 12 đến 35 tuổi, khái niệm độ tuổi có thể chỉ bao hàm về mặt thời gian và mức độ phát triển sinh học của cơ thể con người hoặc phản ánh vị thế xã hội và hoạt động đặc trưng nhất định của một bộ phận con người trong xã hội; để xác định độ tuổi của một cá thể thanh niên có thể dựa vào tuổi sinh học, tuổi xương, tuổi răng hoặc tuổi dậy thì, Theo quan điểm của chủ nghĩa duy vật biện chứng, triết học Mác – Lênin định nghĩa con người là khái niệm chỉ những cá thể người như một chỉnh thể trong sự thống nhất giữa mặt sinh học và mặt xã hội của nó. Con người vừa là sản phẩm của sự tiến hoá lâu dài từ giới tự nhiên và giới sinh vật, vừa là sản phẩm hoạt động của chính bản thân con người, “là thực thể thống nhất giữa các yếu tố sinh vật và các yếu tố xã hội” [45, tr. 520]. Theo đó, thanh niên là một giai đoạn phát triển nhất định của cơ thể con người, do đó, nó mang những bản chất đặc trưng của con người, nó là một khái niệm dùng để chỉ một bộ phận người tồn tại ở một độ tuổi nhất định trong một giai đoạn xác định, một không gian nhất định có thể của một dân tộc, một quốc gia hoặc thậm chí là quy mô của cả xã hội loài người, với những đặc điểm sinh học, tâm lý và sự phát triển nhận thức ở một trình độ nhất định. Nghị quyết số 25-NQ/TW ngày 25 tháng 7 năm 2008 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Khóa X khẳng định “Thanh niên là lực lượng xã hội to lớn, một trong những nhân tố quan trọng quyết định tương lai, vận mệnh dân tộc; là lực lượng chủ yếu trên nhiều lĩnh vực, đảm nhiệm những công việc đòi hỏi hy sinh, gian khổ, sức khỏe và sáng tạo. Thanh niên là độ tuổi sung sức nhất về thể chất và phát triển trí tuệ, luôn năng động, sáng tạo, muốn tự khẳng định mình…”. Để xác định độ tuổi thanh niên Việt Nam, trong quá trình xây dựng Luật Thanh niên, có rất nhiều ý kiến khác nhau của các chuyên gia và các nhà khoa học được đưa ra bàn bạc, thảo luận để đi đến sự thống nhất khi ban hành:“Thanh niên quy định trong Luật này là công dân Việt Nam từ đủ mười sáu tuổi đến ba mươi tuổi” [53, Điều 1]. Từ các phân tích trên cho thấy, để nhìn nhận và đưa ra khái niệm thanh niên, cần phải đánh giá thanh niên một cách tương đối toàn diện dưới nhiều góc độ khác nhau, từ những đặc điểm sinh học, tâm lý,. cho đến sự phát triển của nhận thức đến một mức độ nhất định; gắn thanh niên với mọi giai cấp, mọi tầng lớp trong xã hội và trên mọi lĩnh vực hoạt động khác nhau của đời sống xã hội. Với cách hiểu về thanh niên như vậy: Thanh niên là một lực lượng xã hội đặc thù, ở độ tuổi từ 16 đến 30 tuổi, mang những đặc trưng tâm, sinh lý, sung sức nhất về thể chất và phát triển trí tuệ; luôn năng động, sáng tạo, muốn tự khẳng định mình; có mặt trong tất cả các nhóm dân tộc, giai cấp, tầng lớp trong xã hội và trên mọi lĩnh vực hoạt động của đời sống xã hội, là nguồn lực mạnh mẽ thúc đẩy sự phát triển của xã hội hiện tại và tương lai. Theo cách quản lý và phân loại đối tượng thanh niên của Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, thanh niên Việt Nam được chia thành các nhóm sau: thanh niên nông thôn, thanh niên công nhân, thanh niên công chức và viên chức, thanh niên đô thị, thanh niên học sinh và sinh viên, thanh niên trong các lực lượng vũ trang. Các nhóm thanh niên đặc thù bao gồm: thanh niên dân tộc thiểu số, thanh niên có đạo, thanh niên đang học tập, lao động ở nước ngoài. Các nhóm thanh niên yếu thế bao gồm: thanh niên bị nhiễm HIV/AIDS, thanh niên khuyết tật, thanh niên sau cai nghiện và sau cải tạo trở về tái hòa nhập với cộng đồng. 1.1.2. Khái niệm Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh Sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời (3/2/1930), Đảng đã thấy rõ tầm quan trọng của việc xây dựng tổ chức Đoàn. Tại hội nghị Ban Chấp hành lần thứ hai họp từ ngày 20 đến 26/3/1931, Trung ương Đảng đã giành 01 ngày trong thời gian hội nghị để bàn và quyết định những vấn đề quan trọng về công tác vận động thanh niên của Đảng. Xuất phát từ ý nghĩa đặc biệt ấy, được sự đồng ý của Bộ Chính trị và Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ III (họp từ ngày 22 đến 25/3/1961 tại Hà Nội) đã quyết định lấy ngày 26/3/1931 là ngày thành lập Đoàn. .