Luận văn Chính sách đối với Thanh niên trên địa bàn tỉnh Đắk Nông

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/…………… …/… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA ĐOÀN THỊ THÚY THẢO CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI THANH NIÊN TRÊN �

�ỊA BÀN TỈNH ĐẮK NÔNG LUẬN VĂN THẠC SĨ: QUẢN LÝ CÔNG ĐĂK LĂK- NĂM 2020 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/…………… …/… HỌC VIỆN

HÀNH CHÍNH QUỐC GIA ĐOÀN THỊ THÚY THẢO CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI THANH NIÊN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH ĐẮK NÔNG LUẬN VĂN THẠC SĨ: QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8340403 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TIẾN SĨ: NGUYỄN THỊ HƯỜNG LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi. Các tài liệu, số liệu nêu trong luận văn này là xác thực, có nguồn gốc rõ ràng. Kết quả của công trình này không trùng lắp với các công trình có lien quan đã được công bố trước đó Đắk Lắk, ngày tháng 3 năm 2021 Tác giả Đoàn Thị Thúy Thảo LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn này, tôi đã nhận được nhiều sự giúp đỡ, xin bày tỏ long cảm ơn sâu sắc đến Ban giám đốc Học viện Hành chính Quốc gia, lãnh đạo khoa sau đại học, quý thầy, cô giáo của học viên đã tận tình giảng dạy, truyền đạt kiến thức, tạo những điều kiện thuận lợi nhất cho tác giả thực hiện tốt nhiệm vụ học tập và nghiên cứu, hoàn thành chương trình cao học. Đặc biệt, xin trân trọng cảm ơn TS. Nguyễn Thị Hường, người đã hướng dẫn khoa học, người cô đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo, giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện và hoàn thiện luận văn. Xin chân thành cảm ơn đến các đồng chí lãnh đạo Sở Nội vụ, Sở Lao động - Thương binh và xã hội, Sở Y tế tỉnh Đắk Nông, Cục thống kê tỉnh Đắk Nông và Lãnh đạo cơ quan Tỉnh đoàn Đắk Nông, các đồng nghiệp, bạn bè và gia đình đã động viên, hỗ trợ, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập nghiên cứu tại học viện Hành chính Quốc gia - Phân viện Tây Nguyên đã tạo điều kiện cho tôi hoàn thành bản luận văn này. Trong quá trình nghiên cứu, dù đã cố gắng nhiều nhưng do khả năng và kinh nghiệm nghiên cứu còn hạn chế, nên đề tài không tránh khỏi những thiếu sót. Tác giả mong nhận được sự cảm thông và góp ý của quý thầy cô, đồng nghiệp và những người quan tâm đến đề tài này. Trân trọng cảm ơn! Đắk Lắk, ngày tháng 3 năm 2021 Tác giả Đoàn Thị Thúy Thảo TNCS: Thanh niên Cộng sản CSC: Chính sách công KH-CN: Khoa học - công nghệ UBND: Ủy ban nhân dân HĐND: Hội đồng nhân dân UNFPA: Quỹ dân số liên hợp quốc (United Nations Fund for Population Activities) Số hiệu Tên bảng Trang Các văn bản về chính sách đối với thanh niên tỉnh Đắk Nông Thực trạng hiểu biết của thanh niên tỉnh Đắk Nông về chính 50- 53 bảng 2.1 2.2 56 sách phát triển thanh niên trong giáo dục và đào tạo 2.3 Thực trạng hiểu biết của thanh niên tỉnh Đắk Nông về chính 62 sách phát triển thanh niên trong lao động và việc làm 2.4 Thực trạng hiểu biết của thanh niên tỉnh Đắk Nông về chính 67 2.5 sách phát triển thanh niên trong y tế, chăm sóc sức khỏe Thực trạng hiểu biết của thanh niên tỉnh Đắk Nông về các 71 chính sách khuyến khích sự tham gia của thanh niên DANH MỤC HÌNH VẼ, BIỂU ĐỒ Số hiệu Tên hình vẽ/biểu đồ hình Trang vẽ/ biểu đồ Đánh giá mức độ phù hợp của nội dung, hình thức Biểu đồ 2.1 tuyên truyền chính sách phát triển thanh niên trong 58 giáo dục và đào tạo Đánh giá mức độ phù hợp của nội dung, hình thức Biểu đồ 2.2 tuyên truyền chính sách phát triển thanh niên trong lao động và việc làm Đánh giá mức độ phù hợp của nội dung, hình thức Biểu đồ 2.3 tuyên truyền chính sách phát triển thanh niên trong 64 68 lĩnh vực y tế, chăm sóc sức khỏe Đánh giá mức độ phù hợp của nội dung, hình thức Biểu đồ 2.4 tuyên truyền chính sách khuyến khích sự tham gia của thanh niên 72 MỤC LỤC MỞ ĐẦU.1 1. Tính cấp thiết của đề tài 1 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài 2 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 5 3.1. Mục đích nghiên cứu 5 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu 5 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu. 5 4.1. Đối tượng nghiên cứu.5 4.2. Phạm vi nghiên cứu 5 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu 6 5.1. Phương pháp luận 6 5.2. Phương pháp nghiên cứu. 6 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn.7 6.1. Ý nghĩa lý luận7 6.2. Ý nghĩa thực tiễn.7 7. Kết cấu của luận văn. 7 Chương 1 CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI. 8 THANH NIÊN VIỆT NAM 8 1.1. Khái quát về thanh niên8 1.2. Khái quát về chính sách. 13 1.3. Chính sách đối với thanh niên Việt Nam15 1.4. Kinh nghiệm tổ chức triển khai chính sách đối với thanh niên tại một số địa phương và bài học đối với tỉnh Đắk Nông37 Chương 2 THỰC TRẠNG CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI THANH NIÊN TẠI TỈNH ĐẮK NÔNG GIAI ĐOẠN TỪ 2016 ĐẾN 2019. 44 2.1. Khái quát tình hình kinh tế xã hội tỉnh Đắk Nông ảnh hưởng đến chính sách đối với thanh niên. 44 2.2. Thực trạng chính sách đối với thanh niên tại tỉnh Đắk Nông.49 2.3. Thực trạng tổ chức thực hiện chính sách đối với thanh niên tại tỉnh Đắk Nông 52 2.4. Đánh giá kết quả thực hiện chính sách đối với thanh niên tại tỉnh Đắk Nông 74 Tiểu kết chương 279 Chương 3 PHƯƠNG HƯỚNG, MỤC TIÊU VÀ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG THỰC THI CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI THANH NIÊN TẠI TỈNH ĐẮK NÔNG 81 3.1. Phương hướng, mục tiêu về chính sách đối với thanh niên. 81 3.2. Dự báo về xu thế phát triển thanh niên trên địa bàn tỉnh Đắk Nông82 3.3. Đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường thực thi chính sách đối với thanh niên trên địa bàn tỉnh Đăk Nông.87 Tiểu kết chương 398 PHẦN 3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.99 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 102 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Thanh niên là tầng lớp xã hội giữ vai trò vô cùng quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước. Trong lịch sử cách mạng, Đảng và Nhà nước luôn coi trọng và đề cao cao vị trí, vai trò rường cột của nước nhà của thanh niên Việt Nam. Trong công cuộc xây dựng, phát triển đất nước và hội nhập quốc tế, vị trí, vai trò của lực lượng thanh niên tiếp tục được khẳng định: Nghị quyết số 04 - NQ/TW ngày 14/01/19 BCH Trung ương Đảng (khóa VII) về “Công tác thanh niên trong tình hình mới” chỉ rõ “Sự nghiệp đổi mới có thành công hay không, cách mạng Việt Nam có vững bước theo con đường xã hội chủ nghĩa hay không phần lớn tùy thuộc vào lực lượng thanh niên, vào việc bồi dưỡng, rèn luyện thế hệ thanh niên. Công tác thanh niên là vấn đề sống còn của dân tộc, là một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng; Nghị quyết Trung ương 7 (khóa X) “Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa”: “Thanh niên được đặt ở vị trí trung tâm trong chiến lược bồi dưỡng, phát huy nhân tố và nguồn lực con người. Chăm lo, phát triển thanh niên vừa là mục tiêu, vừa là động lực bảo đảm cho sự ổn định và phát triển bền vững của đất nước”[17]. Luật Thanh niên được Quốc hội ban hành năm 2005 và có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/07/2006, là cơ sở pháp lý quan trọng để hoạch định chính sách và tăng cường công tác quản lý nhà nước về thanh niên. Chính phủ cũng đã xây dựng Chiến lược phát triển thanh niên Việt Nam giai đoạn 2011 - 2020 và ban hành nhiều chính sách nhằm phát triển toàn diện thanh niên. Trong bối cảnh Việt Nam đang vững bước trên con đường công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập quốc tế, Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2011 - 2020 Đảng ta chỉ rõ: “Phát triển nhanh nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao”[12], trong đó thanh niên chính là nhóm xã hội to lớn có tiềm năng phát triển và vai trò đóng góp nhiều nhất cho mục tiêu này trên mọi lĩnh vực. Trước những biến động phức tạp của tình hình thế giới, tác động từ mặt trái của cơ chế thị trường, yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá của mỗi địa phương và cả nước, Tỉnh Đắk Nông cũng gặp không ít những khó khăn, thách thức trong việc xây dựng và thực hiện chính sách đối với thanh niên nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh và bền vững trên tất cả các lĩnh vực. Nhiều mục tiêu, nhiệm vụ, chỉ số phát triển thanh niên đặt ra chưa đạt được kết quả như mong muốn. Vì vậy cần thiết phải tăng cường công tác quản lý Nhà nước về thanh niên, Ban hành Luật thanh niên, các Chính sách về thanh niên, tạo ra môi trường pháp lý thuận lợi để các cấp, ngành và mỗi công dân chăm lo bồi dưỡng, giáo dục và phát huy tiềm năng to lớn của thanh niên. Từ những yêu cầu khách quan và cấp thiết cả về lý luận và thực tiễn nêu trên, để góp phần thực hiện tốt chính sách đối với thanh niên nói chung, các chương trình, kế hoạch phát triển thanh niên Tỉnh Đắk Nông nói riêng, học viên lựa chọn đề tài “Chính sách đối với Thanh niên trên địa bàn tỉnh Đắk Nông” để làm luận văn cao học. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Chính sách đối với thanh niên nói chung, chính sách phát triển thanh niên nói riêng là vấn đề đã được nhiều tác giả nghiên cứu ở nhiều khía cạnh, cách tiếp cận và mức độ khác nhau. Có thể nêu ra một số nghiên cứu, cụ thể như sau: Theo Nguyễn Long Hải (2018), với cuốn sách “Chính sách phát triển thanh niên - Vấn đề lý luận và thực tiễn” (Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ mã số ĐT.KXĐTN 17-02 thuộc Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh) đã tiếp cận những vấn đề chung về chính sách, đề nghị xây dựng những quy phạm pháp luật, phục vụ nhiệm vụ đề xuất, sửa đổi, bổ sung Luật Thanh niên hiện hành. Bên cạnh những vấn đề lý luận về chính sách phát triển thanh niên lần đầu tiên được trình bày một cách tổng thể, cuốn sách có nhiều nội dung tham khảo về kinh nghiệm phát triển thanh niên ở một số nước, đặc biệt đánh giá hệ thống chính sách phát triển thanh niên ở Việt Nam, trình bày những giải pháp để tiếp tục xây dựng hệ thống chính sách, đáp ứng nhu cầu phát triển thanh niên trong thời kỳ mới. Theo Lâm Quốc Tuấn và Phạm Tất Thắng (2011), với công trình “Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo công tác thanh niên trong giai đoạn hiện nay”, đã đề cập, nghiên cứu sự lãnh đạo của Đảng về công tác thanh niên đồng thời đưa ra một số giải pháp nhằm tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên trong thời kỳ đổi mới. Đây là một trong những căn cứ quan trọng để xây dựng hệ thống chính sách cho thanh niên và công tác thanh niên. Tác giả Đặng Cảnh Khanh (2006) trong cuốn sách “Xã hội học thanh niên” đã cung cấp những thông tin về vị trí, vai trò của thanh niên, văn hoá thanh niên, định hướng giá trị chuẩn mực cho thanh niên, phong trào thanh niên và công tác thanh niên… gợi mở nhiều nội dung quan trọng cho việc xây dựng và hoạch định chính sách về thanh niên và công tác thanh niên ở nước ta. Bên cạnh đó, còn rất nhiều công trình nghiên cứu về phát triển thanh niên đều nhằm hướng tới nâng cao nhận thức về phát triển thanh niên, tư tưởng, đào tạo việc làm, chất lượng giáo dục, sức khỏe. cho thanh niên như: Chương trình KX04-09 “Cơ sở lý luận và thực tiễn của chính sách đối với thanh niên”; Bộ Nội vụ (Chủ trì) Đề án xây dựng Bộ chỉ số đánh giá phát triển thanh niên Việt Nam trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, 12/2005, Báo cáo quốc gia về thanh niên Việt Nam do Bộ Nội vụ và Quỹ Dân số Liên hiệp quốc tại Việt Nam (UNFPA) công bố tháng 6/2015. Báo cáo đã đưa ra các chỉ số định lượng và phân tích định tính về thực trạng giáo dục, việc làm, chăm sóc sức khỏe và sự tham gia của thanh niên trong việc xây dựng và thực thi chính sách trong lĩnh vực này. Ở góc độ tiếp cận theo khoa học chính sách, đã có nhiều luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ chuyên ngành chính sách công nói riêng và các chuyên ngành khoa học xã hội khác nói chung đã nghiên cứu các khâu trong chu trình chính sách đối với thanh niên, chính sách đối với từng đối tượng thanh niên đặc thù, chính sách cụ thể đối với thanh niên, có thể kể đến như: Luận văn “Thực hiện chính sách phát triển thanh niên từ thực tiễn tỉnh Bắc Ninh” của tác giả Vũ Thế Khương, luận văn “Chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn từ thực tiễn tỉnh Quảng Nam” của tác giả Tống Thị Ngọc Phượng, luận văn “Thực hiện chính sách phát triển thanh niên công nhân từ thực tiễn tỉnh Bình Dương”… Các tác giả của luận văn trên đã xây dựng những nội dung lý luận cơ bản về chính sách thanh niên và vấn đề phát triển thanh niên; xác định về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của thanh niên trong xã hội; đưa ra những đánh giá về thực trạng thanh niên Việt Nam trên hầu hết các mặt của đời sống xã hội tại những địa phương cụ thể. Tuy nhiên, chưa có công trình nào nghiên cứu về thực hiện chính sách thanh niên tại Tỉnh Đắk Nông. Do đó, học viên lựa chọn đề tài “Chính sách đối với Thanh niên trên địa bàn tỉnh Đắk Nông” nhằm nghiên cứu, đánh giá việc tổ chức thực hiện chính sách đối với thanh niên và đề xuất một số giải pháp phù hợp với tình hình thực tế, từ đó tăng cường thực thi chính sách thanh niên tại tỉnh Đắk Nông trong thời gian tới. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở khảo sát, đánh giá hệ thống chính sách và hoạt động thực thi chính sách đối với thanh niên, luận văn đề xuất một một số giải pháp nhằm tăng cường thực thi chính sách đối với thanh niên trên địa bàn Tỉnh Đắk Nông trong thời gian tới. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Hệ thống hóa và làm sáng tỏ những vấn đề lý luận về thực hiện chính sách đối với thanh niên ở Việt Nam. - Đánh giá, làm rõ thực trạng thực hiện chính sách đối với thanh niên tỉnh Đắk Nông; chỉ ra ưu điểm, tồn tại, hạn chế, xác định nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế. - Đề xuất một số giải pháp tăng cường thực thi chính sách thanh niên phù hợp với thực tiễn tại tỉnh Đắk Nông trong giai đoạn tới. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Chính sách đối với thanh niên trên địa bàn tỉnh Đắk Nông trong giai đoạn hiện nay. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Về nội dung: Luận văn tập trung nghiên cứu về nội dung và việc tổ chức thực hiện chính sách đối với thanh niên tại tỉnh Đắk Nông. Trong đó tập trung vào một số chính sách sau: (1) Chính sách đối với thanh niên trong giáo dục và đào tạo (2) Chính sách đối với thanh niên trong lao động và việc làm (3) Chính sách đối với thanh niên trong lĩnh vực y tế và chăm sóc sức khỏe (4) Chính sách khuyến khích sự tham gia của thanh niên - Về không gian: Luận văn tập trung nghiên cứu việc tổ chức thực hiện chính sách trong phạm vi địa bàn tỉnh Đắk Nông. - Về thời gian: Luận văn tập trung nghiên cứu việc thực hiện chính sách đối với thanh niên tỉnh Đắk Nông từ năm 2016 đến nay (căn cứ thời gian thực hiện Chiến lược phát triển thanh niên Việt Nam giai đoạn II 2016 2020). 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận Luận văn vận dụng phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, những nội dung quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước Việt Nam về công tác thanh niên nói chung và chính sách đối với thanh niên nói riêng. Tiếp cận vấn đề nghiên cứu từ góc độ của khoa học quản lý công. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Luận văn sử dụng kết hợp các phương pháp nghiên cứu cụ thể như sau: - Phương pháp tổng hợp, phân tích các tài liệu thứ cấp để làm sáng tỏ những vấn đề lý luận về thực hiện chính sách đối với thanh niên ở nước ta hiện nay. - Các phương pháp thống kê, so sánh dựa trên hệ thống dữ liệu, tài liệu và tình hình thực tiễn của tỉnh Đắk Nông và các địa phương có điều kiện tương đồng để rút ra bài học cho Đăk Nông; - Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi với 270 thanh niên ngẫu nhiên thuộc 9 huyện, thành phố của tỉnh Đắk Nông, phân tích số liệu nhằm đánh giá khách quan thực tiễn tổ chức thực hiện chính sách đối với thanh niên ở tỉnh Đắk Nông hiện nay. .